ABD'nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) Haiti'ye "Ani Müdahale Kuvveti" gönderilmesini teklif edeceğinin ortaya çıkmasının üzerinden 24 saat geçmeden, ABD ve Kanada askerleri Haiti'ye gitti.
Haiti'nin başkenti Port-au-Prince'ye yerleşen ABD ve Kanada, yanlarında zırhlı araçlar da getirdi. Bölgedeki Amerikan ve Kanada askerlerinin, Haiti'ye müdahale için emir beklediği bildirildi.
BM'YE SUNULAN HAİTİ TEKLİFİ
ABD, Haiti'deki çetelere karşı malvarlıklarının dondurulması, seyahat yasağı ve silah ambargosu uygulanması gibi Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımları önerisinde bulundu.
ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Linda Thomas Greenfield, BM Güvenlik Konseyinin 15 üyesine yaptığı açıklamada, hazırlanan teklifin silah kaçakçılığı, BM personeline saldırı, masum sivillerin kaçırılması, insan hakları ihlalleri ve cinsel şiddetten sorumlu çete üyelerini hedef alacağını söyledi.
Greenfield, BM yaptırım teklifinin, çetelerin saygın finans kuruluşlarına erişimini engellemesinin yanı sıra varlıklarını dondurmayı ve uluslararası seyahatlerini yasaklamayı amaçladığını kaydetti.
ABD ve Meksika tarafından hazırlanan teklifte özellikle "Barbecue" takma adıyla da bilinen Jimmy Cherizier'in listeye dahil edildiğine dikkati çeken Greenfield, Cherizier'in ülkedeki akaryakıt krizinden sorumlu olduğunu belirtti.
Greenfield, teklifteki silah ambargosu hükümlerinin, çetelere ve liderlerine doğrudan veya dolaylı silah tedarikini, satışını ya da transferini de engelleyeceği bilgisini paylaşarak, ayrıca Haiti'ye uluslararası güvenlik yardımının gönderilmesi yönündeki planları anlattı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de gazetecilere yaptığı açıklamada, Haiti'deki durumu kabus olarak tanımladı ve çeteler tarafından kontrol edilen Varreux akaryakıt istasyonunun blokajını kaldırmak için "silahlı" müdahaleye ihtiyaç olduğunu söyledi.
HAİTİ HALKI AYAKTA
Haiti'de binlerce kişi, güvenlik sorunları, insani kriz ve kolera salgınıyla mücadelede yabancı güçlerden yardım alma düşüncesine karşı çıkmak için gösteri yaptı.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in, Haiti'deki insani krize ve çete şiddetine çözüm olması için uluslararası toplumu, bölgeye özel silahlı kuvvetler konuşlandırmayı düşünmeye çağırmasından bir gün sonra binlerce kişi, başkent Port-au-Prince'de bir araya geldi.
Guterres'in çağrısını protesto eden binlerce Haitili ile güvenlik güçleri arasında arbede yaşandı.
Polisin göstericileri dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandığı ve çok sayıda kişinin yaralandığı bildirilirken, bir protestocunun arbede sırasında hayatını kaybettiği bilgisi paylaşıldı.
"YARDIMA EVET, DIŞ GÜÇLERE HAYIR"
Göstericilerin, "Ülkemizi geliştirmek için kesinlikle yardıma ihtiyacımız var ama yabancı dış güçlere ihtiyacımız yok" şeklinde slogan attığı belirtildi.
Haiti için uluslararası destek isteyen Başbakan Ariel Henry'nin istifasını talep eden göstericilerin ülkenin diğer kentlerinde de protesto düzenlediği aktarıldı.
HAİTİ'DEKİ ŞİDDET VE KRİZ
Akaryakıt fiyatlarındaki artışa yönelik protestolar, hükümetin 11 Eylül'de akaryakıt yardımlarını kestiğini duyurmasının ardından ülke geneline yayılarak şiddetini artırmıştı.
Gösteriler, 14 Eylül'de başkent Port-au-Prince dışında ülkenin diğer büyük kentlerine yayılmış, göstericiler Başbakan Ariel Henry'yi istifaya çağırmıştı.
Protestocuları destekleyenler ile hükümet yanlısı çeteler arası mücadelenin de mevcut gidişat üzerinde etkisinin olduğu biliniyor.
"Barbecue" lakabıyla bilinen Haiti'nin önde gelen çete elebaşlarından Jimmy Cherizier, Port-au-Prince'te düzenlediği gösteride "Haiti'nin yoksullarının Başbakan Henry'i görevden alması gerektiğini" söylemişti.
Gösteriden yaptığı videolu paylaşımda Cherizier, "Gerçek çeteler ve gerçek haydutlar takım elbise giyenlerdir" diyerek, "sistemi devirme" çağrısı yapmıştı.
Haiti'deki toplumsal huzursuzluk, Temmuz 2021'deki Devlet Başkanı Jovenel Moise suikastı, Ağustos 2021'de meydana gelen ve 2 bin 200'den fazla kişinin ölümüne ve on binlerce evin yıkılmasına yol açan 7,2 büyüklüğündeki deprem, enflasyon, adam kaçırma ve şiddetin artmasıyla son bir yılda önemli ölçüde derinleşti.
Enflasyonun son yılların en yüksek seviyesine ulaştığı ülkede nüfusun yüzde 40'ı gıda yardımlarına bağımlıyken kronik hale gelen çete çatışmaları da yüzlerce kişinin ölümüne ve binlercesinin yerinden edilmesine yol açtı.
