İtalya, Bologna'da geri dönüşüm yaparsanız, toplu taşıma araçlarını kullanırsanız vb. vatandaşların 'puan alacağı' bir "pilot proje" yürütüyor.

Vatandaşların hareketleri CCTV'ler aracılığıyla izlenecek ve herkes merkezi bir Devlet Cüzdanı alacak.

Çin zaten benzer bir 'Sosyal Kredi Sistemi' kullanıyor ve Çin Komünist Partisi'nin istemediği bir şekilde hareket eden insanları cüzdan puanlarını düşürerek cezalandırıyor.

Sosyal Kredi Sistemi Nedir?

Çin’de bireylerin ve şirketlerin davranışlarının puanlandığı bu sistemde elde edilen sonuçlara göre bir takım ödüller ve cezalar veriliyor. 2020’nin sonuna kadar tüm vatandaşlarını sisteme dahil etmeyi planlayan Çin hükümetinin bu planı Covid-19 nedeniyle ertelenmişti. Henüz gönüllülük esasına dayalı olan sosyal kredi sistemi ileride zorunlu hale gelecek.

33 Milyondan Fazla İşletmeye Sosyal Kredi Puanı Verildi

Bağımsız işletmeler ve devlet kurumları dahil olmak üzere bir dizi kaynaktan elde edilen veriler analiz edilerek, belirlenen kriterlere göre şirket puanlarına dönüşüyor.

Şirketler için Puan Kriterleri;

  • Vergilerin zamanında ödenmesi
  • Gerekli lisanslara sahip olunması
  • Çevre koruma gereksinimlerini karşılanması
  • Sektöre özgü gereksinimlerin yerine getirilmesi
  • Ortak iş yapılan işletmelerin kredi puanları

Çin’in Sosyal Kredi Sistemindeki Cezalar Neler?

Seyahat Yasaklar

Çin Ulusal Kamu Kredi Bilgi Merkezi tarafından yayınlanan 2019 yılına ait raporlarda düşük sosyal kredi puanı nedeniyle 23 milyon kişinin uçak ve tren seyahati engellenerek kara listeye alındıkları anlaşılıyor.

Okul Yasakları

Sosyal kredi puanı düşük olan ailelerin çocukları için belirli okullara girişler zorlaşıyor. 2018 yılında babasının borçlu olarak kara listede gözükmesinden dolayı bir öğrencinin üniversiteye girmesine izin verilmedi.

Daha Fazla Denetime Tabii Tutulma

Düşük puanlı işletmeler daha fazla denetime ya da devlet kontrolüne tabii tutulabiliyor.

Puanların Halka Açıklanması

Hükümet, düşük puanlı kişilerin listesini halka açık bir şekilde paylaşıyor. Bu da düşük puanlı işletmelerin yeni iş birliklerini ve ortaklıklarını olumsuz yönde etkileyebileceği anlamına geliyor.

Kırmızı Listedekilere Sunulan Ödüller

Yelpazenin diğer ucunda ise toplumun seçkin üyeleri olmaya kararlı bireyler ve şirketler için ödüller mevcut. Yüksek puana sahip kişiler kırmızı listeye alınarak günlük hayatlarını kolaylaştıracak bir takım ayrıcalıklara sahip oluyorlar. Örneğin “Gelişmiş Sertifika Kuruluşu” olarak sınıflandırılan şirketlerin gümrükleme işlemleri daha kısa sürüyor. A dereceli vergi mükellefleri, vergi beyannamelerini daha hızlı işleme koyabiliyor ve daha az denetimden geçiyor.