Rus askerleri ilk olarak Kırım’a, 20 Şubat 2014 tarihinde girdi. Bundan tam sekiz yıl önce, sabahın erken saatlerinde plakaları sökülmüş askeri araçlar ve rütbe işaretleri taşımayan silahlı milisler, Kırım’ın stratejik noktalarını ve hükûmet binalarını ele geçirmeye başladı.
Rus işgali sekiz yıldır devam ederken Kremlin kontrolündeki sözde yönetim Kırım’daki baskı ve zulüm politikasını şiddetli bir şekilde uygulamayı sürdürüyor.
Kırım’a girişleri yasaklandı
İşgalci yönetim, Kırım Tatarlarına zulmetmek için devamlı farklı bahaneler uyduruyor. İşgalin hemen ardından Kırım Tatarlarının siyasi liderlerinin ve kanaat önderlerinin Kırım’a girişleri yasaklandı.
Rusya, Nisan 2016’da Kırım Tatar halkının temsilci organı olan Kırım Tatar Milli Meclisinin (KTMM) faaliyetini yasaklama kararı aldı. BM Adalet Divanı, Nisan 2017’de Rusya’nın KTMM yasağını kaldırması gerektiği yönünde karar aldı, ama Moskova bu karara uymayacağını ilan etti.
Kırım Tatar liderlerine karşı davalar açıldı
Kırım Tatar halkının milli lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, KTMM Başkan Yardımcıları; İlmi Ümerov, Ahtem Çiygöz, Nariman Celal hakkında düzmece davalar açıldı.
Siyasi nedenlerle 169 Kırım Tatarı Hakkında dava açıldı
Rus işgalci yönetiminin, işgale karşı çıkan Kırım Tatarları ve Ukrainlere baskı uyguluyor.
İşgalin 8 yılı içinde Kırım’da, 169’u Kırım Tatarı olmak üzere 238 kişi hakkında siyasi güdümlü dava açıldı. Kırım Tatar Kaynak Merkezinin verilerine göre şu an işgalcilerin açtığı düzmece davalar çerçevesinde 71 kişi (47 Kırım Tatarı) cezaevinde, 53 kişi (32’si Kırım Tatarı) tutukevinde alıkonuluyor, 32 kişi (18’i Kırım Tatarı) ev hapsinde yada denetimli serbestlik altında, 32 kişi (26’sı Kırım Tatarı) kovuşturuluyor, 50 kişi (26’si Kırım Tatarı) ise serbest bırakıldı. İşgalci yönetimin düzmece davaları nedeniyle Kırım’da 205 çocuk babasız büyümek zorunda kalıyor.
Siyasi tutsaklara destek verenlere baskı uygulanıyor
Kırım Tatarları sindirmek ve dayanışmalarını baltalamak amacıyla işgalciler, siyasi baskılara maruz kalan soydaşlarına destek vermek amacıyla mahkemelere dinleyici olarak katılmak isteyen Kırım Tatarları çeşitli baskılar uyguluyor. İşgalcilerin son zamanlarda sık sık uyguladığı yöntemlerden biri ise mahkeme binaları önünde bekleyen Kırım Tatarları alıkoyarak haklarında idari dava açmak. Son altı ay içinde işgalciler mahkeme binaları önünde onlarca Kırım Tatarı alıkoyarak haklarında idari davalar açtı. Kimi Kırım Tatarları para cezalarına çarptırılırken, kimileri hakkında tutuklama kararları alındı. Sadece 2021 yılı içinde 123 Kırım Tatarı hakkında toplam miktarı bir milyon 717 bin ruble (304 bin TL) olan para cezası kararları alındı.
Kırım Tatar avukatlara da baskı uygulanıyor
Siyasi tutsaklara destek veren avukatlara baskı uygulanıyor. Kırım Tatar avukatları Emil Kurbedinov ve Edem Semedlayev haklarında açılan idari davalar çerçevesinde hapis cezasına çarptırıldı.
Zorla kaçırılan birçok kişi hala bulunamadı
Rusya, Kırım’ı işgal ettikten sonra yarımadada çoğu Kırım Tatarı olmak üzere toplamda 44 kişi kaçırıldı. Aralarından 6’sı ölü bulundu ve 15’inden bugüne kadar haber alınamadı.Bunlar arasında Kırım’ın işgalinin ilk şehidi olan Kırım Tatar kahraman Reşat Ametov ve Dünya Kırım Tatar Kongresi Yönetim Kurulu üyesi ve Bahçesaray Kırım Tatar Bölge Meclisi üyesi Ervin İbragimov Ervin İbragimov de yer alıyor.
Rus işgalinin ardından Reşat Ametov, Rusya’nın Kırım’ı ele geçirme operasyonunu protesto etmek amacıyla, 3 Mart 2014 tarihinde, Rus askerleri ve milisler tarafından kuşatılmış Kırım Bakanlar Kurulu binasının önünde tek kişilik protesto eylemi düzenlemişti. Kimliği belirsiz kişiler Ametov’u, Akmescit’in (Simferopol) tam merkezinde gün ortasında kaçırdı. Acımasız işkence izleri taşıyan Reşat Ametov’un cesedi 15 Mart 2014 tarihinde bulundu.
Ervin İbragimov, Bahçesaray şehrinde, 24 Mayıs 2016 günü akşam saatlerinde, evinin yakınlarında kaçırıldı. Olayın gerçekleştirildiği yerin yakınında bulunan güvenlik kameraları, Ervin İbragimov’un trafik polisi üniforması giyen kişiler tarafından kaçırıldığını kaydetti. O günden beri Ervin İbragimov hakkında hiçbir şey bilinmiyor. İbragimov’un kaçırılmasının sebepleri de bilinmiyor. İşgalci yönetimin sahte soruşturması hiçbir sonuç vermedi.
Kırım Tatar milli okulları kapatıldı
Kırım’da 2014 yılına kadar Kırım Tatarca eğitim veren millî okul sayısı 15 ken işgal sonra Rus yönetimi bu okulların milli okul statüsünü kaldırdı. Kırım Tatar dili okullarda seçmeli ders olarak okutulmaya başladı. İşgalcilerin idaresindeki okul yönetimleri, ailelerin çocuklarına Kırım Tatar dili eğitimi talep etmesini engellemeye ve bu karardan vazgeçirmeye çalışıyor. Benzer şekilde Ukrayna dili eğitimi veren okulların ve buralarda öğrenim gören öğrencilerin sayısında da büyük bir düşüş yaşandı.
İşgalciler kültürel mirası yok ediyor
İşgalci yönetim Kırım’da 2014’ten sonra 114 yasa dışı kazı çalışması yürüttü. Kazılar sırasında bulunan farklı tarihi parçalar çoğu zaman hiçbir kayıt yaptırmadan Kırım’ın dışına taşınıyor.
Kırım Tatar kültürel mirasının en önemli abidelerinden olan Hansaray, restorasyon bahanesiyle işgalci Rusya tarafından acımasız biçimde talan ediliyor. UNESCO sözde restorasyonu durdurma çağrıları yapsada Kremlin yönetimi Kırım Tatar halkının milli mirasını yok etmeye devam ediyor. İşgalcilerin sözde restorasyon çalışmaları nedeniyle Hansaray’ın duvarlarında büyük çatlaklar oluştu. Kırım Tatar aktivistleri işgalci Rusya’nın Kırım’daki kültür mirasını yok ederek Kırım Tatar halkının varlığına dair kanıtları yok etmeye çalıştığını vurguluyor.
Kültürel mirasa verilen zararı duyurmaya çalışan aktivistlere baskı uygulanıyor. En son Hansaray’ın duvarlarında oluşan büyük çatlakları kamuoyuna Kırım Tatar Milli Kurultayı Delegesi Edem Dudakov işgalci güçler tarafından alıkonuldu.
Demografik yapı değiştiriliyor
İşgalci Rusya Kırım’ın demografik yapısını değiştiriyor. Kırım Tatar halkının milli lideri, Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, 23 Ağustos 2021’ta Kırım Platformu Zirvesi’nde yaptığı konuşmada, farklı kaynaklara göre Rus yönetiminin 8 yıl içinde yarımadaya 600 binden 1,5 milyona kadar Rus’un yerleştirildiğini kaydetti.
İşgal altındaki Kırım’a yerleştirilen asker ve devlet görevlileri dışında Kremlin yönetimi Rus vatandaşlarını yarımadaya yerleşmesini teşvik etmek için farklı federal programlar uyguluyor. Söz konusu programlar çerçevesinde işgal edilen Kırım’a yerleşen Rus vatandaşlarına çeşitli tazminatlar ödeniyor. Yani Rusya kolonizasyonu mali teşvikler, tazminat yoluyla gerçekleştiriliyor. Öte yandan, uzmanlara göre, 2014’ten bu yana Kırım’ı en az 50 bin Ukrayna vatandaşı terk etmek zorunda kaldı. Rus işgalci yönetiminin uyguladığı baskı politikası nedeniyle yarımadayı terk eden Ukrayna vatandaşlarının sayısı devamlı artıyor.
Çocuklar silaha alıştırılıyor
Rusya tarafından işgal edilen Kırım’da çocuklar küçük yaştan itibaren Rus ordusunda hizmet etmek için hazırlanıyor, onlara askeri eğitim veriliyor ve çocuklarda “Rus askeri kimliği” oluşturuluyor.
8 yıl içinde Kırım’ı dev bir askeri üsse dönüştüren Rusya, Kırımlı çocukları askerileştiriyor. Rusya Savunma Bakanlığının girişimiyle kurulan Yunarmiya (Genç Ordu) hareketinin yarımadada açtığı sınıflarda on binden fazla çocuk askeri eğitim gördü. İnsan hakları savunucuları Kırım’daki tüm askeri sisteminin askerlik propagandası, savaş kültürünün propagandası, tarihi gerçeklere saygısızlık ve çocukların yanlış bilgilendirilmesi üzerinde kurulduğuna dikkat çekiyor.
