Taliban'ın haşhaş ekimini yasaklamaya başlamasının ardından, İran-Afganistan-Pakistan hattında uyuşturucu üretimi ve satışının krize girdiği ifade ediliyor.
Taliban'ın ilan ettiği 'Afganistan İslam Emirliği' yönetimi, ülke genelinde haşhaş bitkisinin ekimini kademeli olarak yasaklamaya başlamıştı.
Haşhaş hayvan yemi, yağ ve ilaç sektörü gibi çeşitli alanlarda da kullanılabiliyor. Fakat uyuşturucunun yasaklanıp haşhaş üretiminin serbest bırakıldığı durumlarda, kaçak yollarla haşhaştan afyon, afyondan ise eroin üretimini tam olarak engellemek mümkün görülmüyordu.
Bu sebeple Taliban, haşhaş ekimini ve ticaretini Afganistan genelinde yasaklamaya başlamış, bunun ardından ham haşhaş fiyatları 4 kattan fazla artış göstermişti.
"Yasaklar sonrası fiyatlar en az 3 kat arttı"
AFP'nin aktardığı habere göre, artık doğrudan satılamayan afyonlar kaçak yollardan gizlice satılmaya çalışılıyor.
Haber ajansına konuşan bir Afgan afyon taciri, "Taliban iktidara geldikten sonra ürünlerin fiyatları fırladı." şeklinde konuştu ve ekledi:
"Bunun İslam'da haram olduğunu biliyoruz ama başka bir seçeneğimiz yok. Kaçakçılar bir kilogram için bana 15 bin 500 Pakistan rupisi (100 dolar) ödüyor."
Tacirler, Taliban'ın iktidara gelmesinden bu yana yasaklanan üretimler nedeniyler fiyatların en az 3 kat arttığını ifade ediyor.
Taliban yönetimi yasak konusunda kararlı
Taliban iktidara gelmeden bir süre önce hasat edilen ve işlenerek afyona dönüştürülen haşhaşlar, bugünlerde kaçak yoldan satılmaya çalışılıyor.
Taliban ise haşhaş ekimi ve uyuşturucu ticaretini yasaklama konusunda kararlı.
Bölgedeki tacir ve çiftçiler, Taliban'ın haşhaş ekimini tamamen kontrol altına alıp yasaklayamayacağını düşünse de, yasak konusunda farklı görüşler mevcut.
Çiftçiler özellikle, haşhaşın alternatifleri konusunda düşünceli:
"Bunu yetiştirmenin iyi bir şey olduğunu biliyoruz fakat yeterince su kaynağımız ve tohumumuz da yok. Şu an başka bir şey yetiştiremiyoruz. Afyon üretimi olmadan giderlerimizi karşılamamız mümkün değil."
Taliban'ın uluslararası kamuoyundan da haşhaş yerine farklı ürünlerin ekilmesi ve ticareti için destek istediği, böylelikle bu üretimi tamamen bitirmeyi amaçladığı belirtiliyor.
Yasakların ardından İran-Afganistan-Pakistan hattında uyuşturucu üretiminin ham madde krizine girdiği aktarılıyor. Bu krizle beraber tüm bölgede ve uyuşturucunun ihraç edildiği Avrupa ve doğu ülkelerinde de eroin fiyatlarının artacağı düşünülüyor.
Taliban'ın 90'lardaki uyuşturucu yasağı
Taliban hareketi siyasi ve askeri bir güç olarak Afganistan'da kurulduğu 1994'ten itibaren uyuşturucuyu yasakladığını duyurmuş ancak haşhaş ekimini başka alanlarda da kullanıldığı için tam olarak yasaklamamıştı.
Fakat Taliban'ın kararına rağmen haşhaşların kaçak yollarla eroine dönüştürülmesi engellenememiş, bunun üzerine 1999'da Taliban, Afganistan genelinde haşhaş üretiminin tamamen yasaklandığını ilan etmişti.
Bu yasak 2000'de Afganistan kaynaklı eroin üretiminin %97 oranında azalmasına neden olmuştu.
Taliban'a karşı savaşan Kuzey İttifakı'nın hakim olduğu Afganistan'ın kuzeydoğusunda eroin ekiminin ittifakın finansmanı için devam ettirmesi sebebiyle bu oran %100'e ulaşmamıştı.
Haşhaşın yasaklanması, uyuşturucu dışında kullanıldığı alanlara engel olduğundan Afganistan'ı zora düşürse de Taliban'ın uyuşturucuyla mücadelesi dünya çapında takdir toplamıştı.
2000 yılında Birleşmiş Milletler, Afganistan'daki Taliban yönetimine uyuşturucuyla etkin mücadelesinden ötürü resmi olarak özel teşekkürde bulunmuştu.
Kaynak: Mepa News
