Dijital renminbi(Çin’in resmi parası, birimi Yuan) geliştirmedeki ilerleme, ABD para birimine dayalı küresel düzeni baltalama arayışına yardımcı oluyor.

Financial Times, Diana Choyleva, Enodo Economics'te baş ekonomist.

Çin, renminbi'yi uluslararası bir para birimine dönüştürmek ve dolara olan bağımlılığını azaltmak için çeşitli girişimlerde bulunmuştu. Şimdi, tekrar deniyor ve bu sefer işler gerçekten farklı olabilir.

Doları tahttan indirmek için yenilenen çaba, büyük ölçüde Çin'in teknolojik becerisine dayanıyor. Gerekli finansal altyapının geliştirilmesi, ülkenin dünya lideri mobil ödeme sistemleri ve renminbi'nin dijital versiyonunun başarılı bir şekilde piyasaya sürülmesi, para biriminin Çin sınırlarının ötesinde kullanılmasını ve tanıtmayı kolaylaştırmayı amaçlıyor.

Yaklaşım alışılmışın dışında. Ancak Pekin arayışında başarılı olursa, en azından Çin'in jeopolitik etki alanında, dolar liderliğindeki küresel düzeni baltalayacak ve Amerika'nın güç kullanma biçimine meydan okuyacaktır.

Çin'in en büyük ikinci ekonomisi ve dünyanın en büyük ticaret ülkesi olduğu düşünüldüğünde, renminbi’nin şimdikinden çok daha fazla kullanılması gerekirdi. Bununla birlikte, Pekin'in sermaye kontrolünü elinde tutma kararlılığı, para birimi statüsünü korumak için geleneksel bir yol izlemesini engelledi.

Çin hâlâ para akışı üzerinde kısıtlamalar uyguluyorken, renminbi için bu karanlık görünüm neden aydınlandı?

Rezerv para birimi, bir değişim aracı, bir değer deposu ve bir hesap birimi olarak hizmet etmelidir. İngiltere Merkez Bankası eski başkanı Mark Carney'e göre tarih göstermiştir ki bu özelliklerden en önemlisi ilkidir.

2009 ve 2015 yılları arasında dolara meydan okumak için ilk başarısız girişiminden bu yana Çin, uygun maliyetli ve kullanımı kolay olmasıyla Carney'nin kullanışlılık kriterini karşılayan bir dijital renminbi ödeme sistemi kurma konusunda çalışmalar yapıyordu ve bu konuda ilerleme kaydetti.

Çin Halk Bankası, başlangıçta yerel ekonomiye hizmet edecek olan dijital renminbi hazırlıklarında oldukça ilerlemiş durumda. Ancak Merkez Bankası, Uluslararası ödemeler Bankasının yanısıra Hong Kong, Tayland ve Birleşik Arap Emirliklerindeki muadilleri arasında ortak bir dijital işlem defteri kullanma konusunda da çalışıyor. Amaç, çok para birimli sınır ötesi ödemeleri daha basit ve daha ucuz hale getirmek için merkez bankalarının dijital para birimlerini kullanmaktır.

Başarı, kısmen diğer ülkelerin Çin'in finansal yeniliklerini benimseme konusundaki istekliliğine bağlı olacaktır ve batılı uluslar buna pekala direnebilir. Ancak proje, özellikle, “muhabir” bir bankanın genellikle transferleri kolaylaştırmak için bir başka bankaya aracılık yaptığı mevcut düzenlemelerin yetersiz kaldığı yükselen piyasalara hitap etmesi gereken faydalar sunuyor.

Çin ayrıca, finansal piyasaların benzeri görülmemiş mali ve parasal teşvikin ABD'de enflasyonu serbest bırakacağından ve doları zedeleyeceğinden endişe etse bile, renminbi'nin bir değer deposu olarak çekiciliğini artırma konusunda ilerleme kaydetti ve istikrarlı, düşük enflasyonlu bir ekonomi olarak referanslarını oluşturdu.

Daha da önemlisi, renminbi'yi güvenilir bir değer deposu olarak gören merkez bankaları ve finans kurumları artık görüşlerini ifade etmek için daha fazla denetime sahip. Çin, sermaye piyasalarını yabancı yatırımcılara daha fazla açarak, son birkaç yılda hisse senedi ve tahvillere yoğun girişleri tetikledi.

Doğru, Çin sermaye kontrollerini elinde tutuyor. Ancak, PBoC'nin sıkı kontrolü altında olacak olan dijital renminbi'nin başarılı bir şekilde piyasaya sürülmesi, yetkililer iki yönlü akışlar üzerinde tam görünürlüğe sahip olacağından Komünist partiyi daha rahat hale getirecektir.

Son olarak, renminbi'nin bir hesap birimi olarak işlevleri, renminbi'yi uluslararasılaştırmaya yönelik ilk tekliften bu yana artmıştır. Renminbi'de ticari faturalandırmanın hala 2015'teki en yüksek seviyelerine ulaşması gerekiyor, ancak bu arada Çin, petrol ve altın da dahil olmak üzere bir dizi emtiada renminbi cinsinden vadeli işlem sözleşmeleri başlattı.

Renminbi'nin rezerv para birimi olacağından şüphe duyanlar, Çin'de hukukun üstünlüğünün yokluğuna, bağımsız kurumların eksikliğine ve otoriter bir rejimin opak ve öngörülemez politikalarına işaret edeceklerdir. Ancak doların tartışmasız en yüksek para birimi olarak kalabileceğinden şüphe duyanlar, yalnızca ABD'de demokratik kurumlara yönelik ve aynı zamanda rezerv para statüsünün vazgeçilmez bir dayanağı olması gereken son saldırılara işaret etmelidir.

Çin şimdi, ortak çıkarlar veya siyasi kültür tarafından değil, paylaşılan altyapı ve teknik standartlarla tanımlanan bir para birimi etkisi alanı oluşturmak için ödemelerdeki yenilik konusundaki itibarından yararlanmaya çalışıyor. Çıkarlar değişebilse de, dijital ve ekonomik bağlantının sağlam kablolarını bir kez kurduktan sonra koparmak çok daha zordur. Ve ilk hamle avantajına sahip olan Çin'dir.

Kaynak: https://www.ft.com/content/efa3ec2b-5be8-413f-b23c-cc9b9bff1261