İhracatı ithalata bağlı Türkiye ekonomisinde, düşük faiz yüksek kur, az ithalat bol ihracat iddiasıyla çıkılan "yeni ekonomi modeli" Türkiye'nin sorunlarına çözüm olmuyor. Her gün yeni palyatif tedbirlerle önlem alınmaya çalışılırken diğer taraftan başka sorunların doğmasına sebep olunuyor.
Dövizin artışı ile birlikte revaç bulan, devlet tarafından "ne bulursanız satın!" minvalinde teşvik edilen ve iç piyasa doyuma ulaşmadan malın dışarı gitmesi sebebiyle enflasyonu da azdıran ihracat çılgınlığı devletin iktisadî sıkıntılardan kurtulmak ve acil kaynak oluşturmak için tek dayanağı oldu. Bu çerçevede tüm ihracatçıların yurtdışına sattıkları maldan kazandıkları paranın yüzde 25'ini Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ye (TCMB) satması zorunluluğu getirilmişti. TCMB'nin yayımladığı ihracat genelgesi kapsamında, ihracatçıların TCMB'ye yapacağı döviz satışında oran yarından itibaren yüzde 40 olacak.
TCMB, yayımladığı ihracat genelgesi kapsamında ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin usul ve esaslarına ilişkin ayrıntıları düzenledi.
Buna göre, 18 Mart Pazartesi tarihinden itibaren İhracat Bedeli Kabul Belgesi (İBKB) veya Döviz Alım Belgesi'ne (DAB) bağlanan ihracat bedellerinin en az yüzde 40'ı İBKB’yi veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılacak.
Bu bedeller bankaca Merkez Bankası tarafından ilan edilen ve işlem günü için geçerli döviz alış kuru üzerinden aynı gün Merkez Bankasına satılacak ve Merkez Bankasının banka nezdindeki hesabına aktarılacak.
Söz konusu tutarın tam karşılığı banka tarafından ihracatçıya Türk parası olarak ödenecek.
Ukrayna ve Rusya’ya gerçekleştirilmiş veya gerçekleştirilecek ihracat işlemleriyle ilgili olarak ihracat bedellerinin döviz cinsinden beyan edilmiş olsa dahi Türk Lirası olarak da kabulü mümkün olacak.
Genelgeye göre, dövizin yurt dışından geldiğinin tespiti kaydıyla, dışarıda yerleşik gerçek veya tüzel kişiler adına açılan döviz tevdiat hesaplarından ihracatçının hesabına transfer edilen bedeller bankalarca ihracat bedeli olarak kabul edilebilecek.
Yurt dışında yerleşik kişiler adına açılan döviz tevdiat hesaplarına, Türkiye’deki ithalatçı firmaca ödenen ithalat bedelinin, hesap sahibince verilen vekâletname çerçevesinde Türkiye’deki ithalatçı firma veya üçüncü kişilerce ihracat bedelinin kabulünde kullanılması mümkün olmayacak.
Yurt dışında taahhüt faaliyetlerinde bulunan Türk firmalarının, sıfatlarını tevsik etmeleri kaydıyla, yurda getirilmesi zorunlu olmayan dövizlerle açtıracakları döviz tevdiat hesaplarından ya da yurt içinde veya dışındaki bankalardan sağladıkları döviz kredisiyle açılan hesaplardan yurt dışındaki taahhüt işleri kapsamında yapılan ihracatın bedelleri ödenebilecek.
