Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), eylül ayının ardından yine zorunlu karşılık hamlesi yaparak, yabancı para mevduat/katılım fonu yükümlülükleri için zorunlu karşılık oranlarının tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırılmasına karar verdi.
TCMB'nin Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ'inde yaptığı değişiklikler, Resmi Gazete'nin 9 Kasım 2021 tarihli sayısında yayımlandı.
Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğe göre, yurt dışı bankalarda mevduat/katılım fonu ve kıymetli maden depo hesapları hariç vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli mevduat ve katılım fonları için uygulanan zorunlu karşılık oranı yüzde 23’ten yüzde 25’e yükseltildi. 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli mevduat ve katılım fonları için zorunlu karşılık oranı da yüzde 17’den yüzde 19’a çıktı. Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli kıymetli maden depo hesapları için zorunlu karşılık oranı yüzde 24’ten yüzde 26’ya yükseldi. 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli kıymetli maden depo hesapları için zorunlu karşılık oranı da yüzde 20’den yüzde 22’ye çıktı.
Zorunlu karşılık hamlesinin yanında, TL zorunlu karşılıkların altın cinsinden tesis edilmesinde üst limit yüzde 15'ten yüzde 10'a düşürüldü. TCMB'den yapılan açıklamada söz konusu imkânın kademeli olarak azaltılarak sonlandırılacağı belirtildi.
TCMB’den yapılan açıklamada, “Alınan bu kararlarla, Türk lirası cinsinden zorunlu karşılık tesislerinin yaklaşık 7,4 milyar TL, yabancı para cinsinden zorunlu karşılık tesislerinin ise yaklaşık 3,8 milyar ABD doları karşılığı tutarında artması öngörülmektedir” denildi.
2011 yılı sonundan itibaren kullanılmaya başlanan Türk lirası zorunlu karşılıkların Döviz ve standart altın cinsinden tesis edilmesi imkânları (ROM döviz ve ROM standart altın) 2012 yılı sonunda sırasıyla yüzde 60 ve yüzde 30 oranlarına kadar yükselmişti.
Parasal aktarım mekanizmasının etkinliğinin artırılması amacıyla Türk lirası cinsinden zorunlu karşılıkların tesisinde Türk lirasının payının artırılmasına yönelik sadeleşme adımları kapsamında Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesisi imkânı azami oranı Kasım 2017’den itibaren kademeli olarak azaltılarak 1 Ekim 2021 tesis tarihinden itibaren sonlandırılmıştı.
