Beş yüz yıldır topraklarındaki zenginlikler nedeniyle kesintisiz bir yağma ve saldırıya maruz kalan Latin Amerika’nın hikâyesi; bütün insanlığın güç ve iktidar kavgası içerisindeki vaziyetini, emperyalist politikaların, savaşların altındaki nedenlerin, baskı karşısında mayalanan öfkenin, isyanın ve acının özetidir. Zaferin büyüklüğü mücadelenin zorluğu ile ölçülür.

Orta Amerika ve Latin Amerika’da dinî perspektif analizi yapmak oldukça güç. Bölgede tarih boyunca onlarca uygarlık ve onlarca farklı din ortaya çıkmıştır. Ancak o kadar bâtılın içinde hakkı savunan birileri var. Dünya onları sık sık yaşadıkları doğal afetler ile tanımakta. Latin Amerika’da Karayiplerde küçük bir ada ülkesi olan Haiti’de yaklaşık 5000 Müslüman yaşamakta. Ve Batı’nın dayattığı sistemi ve dini kabullenmiş olan Latin Amerika’da hilâl için mücadele eden hâlâ birileri bulunmakta.

Genel Bakış

“Modern” tarihte, bağımsızlığını kazanan ilk siyahî millet ve devlet Haiti’dir. Aynı zamanda Haiti Kuzey ve Latin Amerika bölgesinde ABD'nin akabinde bağımsızlığını kazanan ikinci ülkedir. Halkının yüzde 95'i siyahi olan ve oldukça yoksul bir ülke olan Haiti'de hayat bir hayli zor. Çok verimli topraklara ve tropikal bir iklime sahip olmasına rağmen Haiti bu toprakları işletemiyor ve dışa bağımlı olarak Batı'ya mahkûm kalıyor. Amerika kıtasının keşfinden sonra Hispaniola adı verilen, doğusunda Dominik Cumhuriyeti'nin yer aldığı adanın batısı, 17. yüzyılda İspanyollardan Fransızların hakimiyetine geçti ve sonrasında Haiti adını aldı.

1789'daki Fransız ihtilalinin ardından Toussaint Louverture ve Jean-Jacques Dessalines öncülüğünde Afrika'dan köle olarak getirilen siyahiler, silahlı bir ayaklanmayla Haiti devrimini başlattı, köleliği kaldırdı ve Haiti 1804 yılında “modern” dünyada bağımsızlığını ilk ilan eden siyahi ülke oldu.

Haiti'nin dünya kamuoyunda doğal afetler ile anılmasının sebebi ise, ülkenin kasırga kuşağında yer alması, ada olması dolayısıyla şiddetli fırtınaların, sellerin, kuraklıklar, hortumlar ve depremlerin meydana gelmesidir. Bu anlamda, Haiti dünyada en fazla doğal afetlerden etkilenen ve can kaybının yaşandığı ülkelerin başında gelmektedir. Zira 2010 yılında büyük Haiti depreminde yaklaşık 350 bin insan ölmüş ve 1,5 milyon insan ise evsiz kalmıştı.

10 milyon nüfusa sahip Haiti'nin yüzde 65'i yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. Öte yandan nüfusun yüzde 60'ı ise işsiz durumda. Haiti'nin Latin Amerika'daki en yoksul ülkelerden biri olması ve çeşitli nedenler dolayısıyla Haiti'de yeterli Camii ve Mescid yoktu. Türkiye 2014-2016 yıllarında Haiti'ye ilk defa minaresi olan bir camii yapmış ve Gönül coğrafyalarında Müslüman kardeşlerini unutmamıştır. Her afet sonrası Türkiye mesafeleri aşarak okyanus ötesinden yetişmiştir. Batı'nın okyanus ötesinden sömürmek için gittiği topraklara biz şefkat elimizi uzatmak için gittik.

Haiti'de siyasi durum ise diğer Latin Amerika ülkelerinden farklı değil. 1. Dünya Savaşı sırasında ABD, Haiti'yi işgal etmiştir. Sonrasında Soğuk Savaş boyunca Haiti'yi mali denetim altında kendisine bağımlı olarak tutan ABD, 1994 yılında ise adaya 20 bin asker göndermiştir. Haiti de ABD'nin darbelerinden nasibini almış ve ABD'nin öngördüğü hareket alanı içerisine sıkışmıştır. Ülkede 100 yılı aşkındır siyasal istikrarsızlık sürmektedir. Yarı başkanlık sistemi ile parlamenter demokrasi yönetimi söz konusu olan Haiti'de halk ayaklanmaları ve siyasal istikrarsızlık büyük bir mesele olarak hala meydan yerinde durmaktadır. Son Haiti Cumhurbaşkanı Jovenel Moise evine baskın düzenleyen bir grup tarafından öldürülmüştü.

Sonuç

Sonuç itibariyle, Haiti Latin Amerika bölgesi tarihinin en eski geçmişine sahip devletlerinden biridir. Latin Amerika'da azımsanamayacak oranda Müslüman yaşamakta ve tüm imkansızlıklara, ekonomik sorunlara, doğal afetlere, sömürge ve ezilmelere, ayaklanmalara, darbelere ve istikrarsız bir siyasi düzene karşı mücadele etmektedirler. Haiti’de sayısı gittikçe artan bir Müslüman azınlık bulunmaktadır. Bu rakam 5 binden fazla. Müslümanların sayısı özellikle 1980’den sonra ciddi artış göstermiştir. Başkent Port-au-Prince’te Haiti Müslümanları Cemiyeti adında bir cemiyetleri bulunuyor. Ülkenin başka şehirlerinde de Müslümanların eğitimden sağlığa değişik alanlarla ilgili hizmetler veren sosyal kurumları bulunuyor. Müslümanlar arasındaki dayanışma ve işbirliğinin güçlendirilmesi, ülkedeki Müslüman olmayan kesime İslam’ın tanıtılması için de muhtelif kültürel faaliyetler yürütülüyor. Okyanus ötesinde, uzaklarda küçük bir adada bir hilal davası, bir İslam mücadelesi verilmeye devam ediliyor.

Görüş: Mustafa Kökmen

Baran Dergisi 767.Sayı