ABD’yi kovduktan sonra Afganistan’ın tamamında iktidarı ele alan Taliban hakkında birçok menfi haber yapılıyor. Bu haberlerin ekserisi manipülasyon gayesiyle oluşturuluyor. Oysaki Taliban bu yeni döneminde tam olarak devlet olmanın gerekliliklerini yerine getiriyor. Bölge kaynaklarından edindiğimiz bilgiler ışığında meşru Afgan yönetimi olan Taliban idaresinden ve Taliban hakkında yapılan yalan haberlerden bahsedelim.

İdare

Taliban’ın oluşturduğu idare, genel olarak hareketin kendi yetiştirdiği lider ve uzman kadrosu ile önceden Taliban’la bağlantısı olmayan teknokratlardan oluşuyor. Hareketin genel doktrini ve fikri altyapısı çerçevesinde bir düzen oluşmasının yanı sıra, sivil hizmetler de yürütülüyor. İdari düzen ise genel olarak her devlettekine benzer. Merkezden ve yerinden yönetim kuruluşları çalışır halde. Rutin hizmetlerin yanı sıra, toplumdan savaşın ve 20 yıllık işgalin izlerinin silinmesine, toplumun dini ve kültürel olarak eğitilmesine, yeni bir ordu ve polis teşkilatının düzenli olarak tesis edilmesine ve diğer temel idari kurumların sistemleştirilmesine çalışılıyor. İktisadi altyapı da benzer şekilde. Tüm bunlara yönelik istişareler, sivil ve akademik kesimlerin de katıldığı konferanslarla da yapılıyor.

Yalan haberler

Afganistan’a dair yalan haberler aslında yeni değil ve 20 yıldan uzun süredir özellikle Amerikan savaş propagandasının bir parçası olarak devam ediyor.

Bu doğrultuda şuna değinmekte fayda var. ABD, Afganistan’dan askeri olarak çekilmiş de olsa, bir propaganda ve ekonomi savaşına hâlâ devam ediyor. Ülkeye yaptırımlar uygulanıyor, Afgan devletine ait 10 milyar dolara el konulmuş durumda. Batı medyası menşeli manipülatif haberler de bu eksende hayat buluyor.

Tüm haberler yalan mı?

Elbette bazı olayların yaşandığı da bir gerçek. Bunlara sebep olan temel durum, genel olarak net bir devlet sisteminin oturmamış olmasından doğan kontrolsüzlük kaynaklı. Bazı münferit olaylar tepkiye yol açsa bile bu kişilerin üstlerinden emir almadan ferdi olarak yaptığı işler soruşturulup gerekirse cezalandırılıyor. Örneğin saç kesme konusu, bir hırsıza verilen bir cezaydı. Ancak söz konusu işi yapan kişi orantısız ve kendi düşüncesine göre hareket ettiğinden, soruşturularak ceza aldı.

Öte yandan müzik aleti yakma konusunun eski bir görüntü olduğu ve Afganistan İslâm Emirliği yetkililerinin talimatlarıyla yapılmış bir iş olmadığı da açıklandı.

Taliban dezenformasyona karşı neler yapıyor?

Taliban gerek kendisinin gerekse devletin ajansları üzerinden, ayrıca medya organlarına konuşan yetkililer ile sık sık açıklamalarda bulunuyor. Dezenformasyonlara bu şekilde engel olmaya çalışıyor.

İnsanî kriz

Fakat değinmek gerekir ki söz konusu dezenformasyon çalışmalarına biraz daha farklı bakılabilir. Zira bölgenin en büyük sorunu bu değil. İnsani krizin aşılması ve siyasi tanınma şu an birinci sırada. Bunlar kazanılabilirse eğer, Batı menşeli olumsuz propagandalar da kısmen azalacaktır. Taliban yönetimi de daha çok buna odaklanıyor.

Türkiye de, Afganistan’a yönelik bir yardım kampanyası başlattı. Ümidimiz bu kampanyanın gerekli alâkayı görmesi ve oradaki insanlara yardımcı olabilmek…

Soruşturma: Abdullah Said