Meclis Darbe ve Muhtıraları Araştırma Komisyonu’nun ön raporuna ulaştı. Bin 200 sayfadan oluşan raporun büyük bölümünü, 28 Şubat Alt Komisyonu’nun hazırladığı kısımlar oluşturuyor. Toplam 10 bölümlük raporun en dikkat çeken kısmı askeri darbelere gerekçe teşkil eden yasal dayanaklar. Rapora göre, halen askeri darbelere zemin hazırlayan 10’nun üzerinde yasa ve yönetmelik var.

Bin 200 sayfalık rapor yazıldı

Mayıs ayı başında Kurulan TBMM Darbe ve Muhtıraları Araştırma Komisyonu 10 Kasım itibariyle çalışmalarını tamamladı. Komisyon bu süre zarfında toplam 132 kişiyi dinledi. Çalışmalarını 1960 Darbesi ve 1971 Muhtırası, 12 Eylül 1980 Darbesi ile 28 Şubat ve 27 Nisan e-bildirisi adı altında üç alt komisyonla yürüten Darbe Komisyonu, 4 binden sayfadan fazla tutanağı kayıt altına aldı. Alt komisyonlar, dün itibariyle raporlarını Üst Komisyona ulaştırdı.

Ön rapor, 20 Kasım Salı günü TBMM Başkanlığı’na sevk edildikten sonra kamuoyuna açıklanacak. Meclis Tutanakları’ndan ulaştılan bilgilere göre, Darbe Komisyonu’nun ön raporu; askeri, siyasi, finans, medya, toplumsal, yargısal, o dönemlerde yaşanan mağduriyetler, kurumların sebep olduğu mağduriyetler olmak üzere toplam 10 ayrı bölümden oluşuyor. Ön raporun yaklaşık bin 200 sayfa olduğu öğrenildi.

10’dan fazla gerekçe var

Raporun ana eksenini ise 28 Şubat  Alt Komisyonun hazırladığı kısım oluşturuyor. 900 sayfadan oluşan Alt Komisyon raporunda manifesto niteliğinde tespitler yer alıyor. Komisyonun üzerinde en çok durduğu konu ise askerin, ‘Cumhuriyet’i koruma ve kollama’ yetkisine dayanarak yaptığını iddia ettiği darbelerle hukuki çerçeve. Komisyonun, bu yöndeki tespitleri ise ezber bozan türden. Yapılan tespitlere göre, Türk Silahlı Kuvvetleri, Milli Güvenlik Kurulu ile Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği mevzuatları ve yönetmelikleri kapsamında en az 11 ‘darbe dayanağı’ bulunuyor.

TSK, MGK VE MGK GENEL SEKRETERLİĞİ

Raporun ilk bölümünde yer alan ve “Türkiye’de darbelere zemin olarak kullanılabilen hukuksal çerçeve” başlığı ile hazırlanan kısımda, darbelerin gerekçesini oluşturan kanun ve yönetmelikler, tek tek sıralandı. Rapora göre, askeri darbelere zemin hazırlayan yasal mevzuatlar şunlar:

- Türk Silahlı Kuvvetleri mevzuatı

-Anayasaya göre TSK’nın görev tanımı

- TSK İç Hizmetler Kanunu(35. Madde) göre TSK’nın görevi.

- TSK İç Hizmetler Yönetmeliğine göre TSK’nın görevi.

-Anayasa’nın “Olağanüstü Yönetim Usulleri” başlıklı 119-122.maddelerine istinaden TSK’ya verilen diğer görevler.

-Milli Güvenlik Kurulu ve MGK Genel Sekreterliği Mevzuatı

-1961 Anayasasına göre MGK’nın görevi.

-1982 Anayasasına göre MGK’nın görevi

- MGK ve MGK Genel Sekreterliği Kanununa göre MGK ve MGK Genel Sekreterliği’nin görevleri.

-MGK Genel Sekreterliği Yönetmeliği göre MGK Genel Sekreterliği’nin görevleri.

-MGK Genel Sekreterliği mevzuatında 1999 ve 2000’li yıllarda yapılan değişiklikler.

BÇG ve fişlemeleri için ayrı komisyon kurulsun teklifi

DARBE Komisyonu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın komisyona vereceği bilginin ardından nihai raporunu hazırlayacak. Komisyon üyeleri raporun öneriler kısmında, darbe ve muhtıraların mağdurlarına yönelik yeni bir araştırma komisyonunun kurulmasını teklif edecek. Olağanüstü durumlarda yapılan yargılamaların hükümsüz sayılması, yargılamaların yenilenmesini önerecek olan milletvekilleri, cezaevlerinde halen ülkücü, sosyalist, İslamcı görüşe sahip tutuklu ve hükümlülerin yargılanmanın yeniden yapılması için Adalet Bakanlığı’nın devreye girmesini isteyecek. Bu kapsamda, halen cezaevinde yatan ve İBDA-C lideri olduğu iddia edilen Salih Mirzabeyoğlu’nun da içinde yer aldığı olağanüstü dönemlere ilişkin yargı kararlarının gözden geçirilmesi talep edilecek.

Toplum hafızasından silinsinler

Komisyon üyeleri, 28 Şubat sürecinde başta BÇG ve Başbakanlık Uygulamayı Takip Kurulu tarafından 10 milyonu aşkın fişlemeyi de bir başka komisyon kurularak bunların toplanmasını ve imha edilmesini isteyecek. Darbe Komisyonu bünyesinde kurulan alt komisyonların Üst Komisyon’a sunacakları raporların görüşülmesine başlandı. Alt Komisyonlar darbe ve darbeciler ile işkencecilerin toplum hafızasından silinmesi için adımlar atılmasını önerecek. Bu önerilerin başında darbeciler ve darbe girişiminde bulunanların isimleri okul, cadde, sokak, bulvar, askeri ve sivil sosyal tesislerden çıkarılması önerilecek.

Sorular Başbakan’a Salı gönderilecek

DARBE Komisyonu, Başbakan Tayyip Erdoğan’a yöneltilecek yazılı sorularla ilgili olarak pazartesi günü yeniden toplanacak. Komisyonun 3 siyasi partiden de üyelerinin (BDP Meclis’teki hiçbir Komisyon toplantılarına açlık grevlerini gerekçe göstererek katılmadığı için soru sunmadı) Başbakan’a sunulmasını istediği sorulara ilişkin görüşmesini hafta başında yapacak. Komisyon dün alt komisyonlardan gelen raporların değerlendirmesini yaparken, Erdoğan’ın yanıtlaması talebiyle hazırlanan sorular salı günü Başbakanlığa sunulacak.

Sorular 3 başlıkta toplansın

CHP ve MHP’nin Erdoğan için hazırladığı sorular üç ana başlık altında toplanıyor:

-27 Nisan’ı muhtıra olarak mı görüyorsunuz? Öyle ise neden gereğini yapmadınız? Görmüyorsanız neden bu kadar sert bir tepki verdiniz?

-Dolmabahçe görüşmesinden sonra TSK mensuplarına yönelik operasyonlar yapıldı. Bu görüşmelerde neler konuşuldu?

-2002 yılından sonra birçok darbe girişimi olduğu dile getirildi. Siz ne düşünüyorsunuz?