Savaş iyi seçenek değil. Bölgenin şartları açık aşikâr savaşı kaldıramayacak. Burada sadece Rusya'yı dağıtıcı unsur olarak okuyamayız. Rusya gerekçeleri ortada ve Ukrayna ile savaşmak istemediği ve muhatabının Anglosakson ittifak olduğunu beyan ediyor. Rusya özellikle İngiltere ile 500 yılı aşkın zamandır, derin savaşmakta. İngiltere, Rusya'yı hep kendine engel olarak gördü. 2. Nikolay ailesi ile akrabalık ilişkisine rağmen Bolşeviklerin elinden de kurtarmadı. Belki de, feci Bolşevik katliamının önüne geçebilirdi. Nede olsa Bolşevik ihtilali sürecini, Britanya faktörü olmadan okumuyoruz.
Günümüz dünya bölgüsünde, yine sessiz İngiltere ve açık görünür Amerika meydanda. Almanya, Rusya ile savaşmak istemiyor ve bir daha savaşmayacak.
Fransa, yeni rol çalma peşinde olduğu için Avrupa'nın içinde bulunduğu dünyaların yeni krizde kalışı, kendisini de vuracağını hesaplıyor. O sebepten herkes tek ağızdan "Ukrayna savaşsın" istiyor. Bu durumda Rusya Donbas ve Lugansk'a girer ve yeni sınırları ile kendinin güvenliğini sağlamayı planlar. Ukrayna parçalanır. Bu durum Amerika için hiç dram olmaz. Ama Ukrayna devletçilik anlayışı için derin yara ve geri dönüşü olmayan siyasi süreç oluşturur. Batı'nın desteğine pek güvenmiyor Ukrayna! Ama halen umudu vardır. Ukrayna içinde siyasi ortam sık sık değişir. Devreye yeni isimler girmeye başladı bile. Zengin isimler de var aralarında. Rusya'da kazanan zenginlerden Rinat Ahmetov'un devreye girmesi ise enteresan durum. Zelenskiy'i destekleyen medya artık kendini terk etmeye başlamış. Onu parlatan esas güç medya idi. Şimdi Rinat Ahmetov yıldızı medyanın sevimlisi. Rusya'ya muhalif medya yıldızları dahil, Rinat Ahmetov'un yanında yavaş yavaş yerini alıyor. Zengin işadamı ve esas zenginlik kaynağı Rusya kaynaklı. Bu önemli faktör bu coğrafyada!
Rusya artık kendinden zenginleşenlerin devreye girmesine, direk kendisine bağlı olmasalar da önemser. Çünkü bu durumda, Ukrayna devlet dilinin retoriği yumuşar diye düşünüyor. Tabii Ukrayna eğer Donbas ve Lugansk konusunda Rusya dayatmasını kabul ederse, federatif yapı gibi bu belki şimdi değil ama ileride yine Rusya'nın Ukrayna içerisindeki esas ağır silahı olacaktır.
Kırım süreci de bu tür restleşmeler sonucu gerçekleşti. Yeni restleşme Donbas üzerinden hayal kırıklığına yol açar. Buna dur diyecek veya sahaya inecek başka askeri güç olmayacak. Sadece Ukrayna, bu dram ile yüz yüze kalır. O zaman Moskova-Kiev arasında konuşma yolu açılmalı, ABD'siz! Kiev yönetimi bu durumu iyi tahlil edemezse, seçimlerde belki de erken seçimlerle yönetim değişimi olur. Ukrayna içindeki grupların kendi arasındaki çelişki ve rekabeti de göz ardı etmemek gerekiyor. Ukrayna, Almanya'nın kendisini sattığını düşünüyor. Amerika'dan fiili hareket bekliyor. Ciddi yaptırımlar beklentisine ABD nasıl cevap verir?
Zelenskiy böyle bir ciddi dönemde nasıl etkili olur. Tecrübe ve siyasi altyapısı buna müsait mi? ABD her gün Rusya'nın saldıracağını, Rusya ise "böyle bir şey yok" diyor. Ama sınırlara da yığınak yapıyor. Bu dozu artırarak varılmak istenen yer neresidir?
ABD-Rusya arasındaki bu kriz tarafların hangi şartlarda masada oturacağını belirliyor aslında. Her iki taraf krizi tırmandırıyor ve sadece kendileri anlaşacak. İşte bu nedenle Ukrayna, kendisini iki tarafın arasında kullanılan koz olmaktan çıkarmalı. Bunu nasıl yapar, hangi ilmi siyaset anlayışı ile belirler, bunu iyi düşünmek zorunda. Rusya ile savaş etmeden çözüm yolu bulmak zorunda. Herkes güzel cümleler sarf ediyor. Herkes mevcut durumda kendi çıkarlarına göre beyanda bulunmakta. Ama burada asıl mesele, Ukrayna'yı devlet olarak korumak ve toplumun içinden parçalanmasına engel olmaktır. Ukrayna konusu, Karabağ meselesi ve Kazakistan olayları üzerinden yorumlanmamalı. Şartlar ve gerekçeler farklı durumdan bahsediyoruz çünkü. Bu savaş ortamında ne Amerika, ne Rusya! Sadece Ukrayna belirleyecek geleceğini, tutumu ve hangi stratejileri uygulayacağına karar vererek.
Sevil Nuriyeva, Star, 25 Ocak
