John Berger komple sanatçıdır; senarist, belgesel yazarı, romancı ve ressam; dolayısıyla asrımızın en büyük sanat münekkidlerinden birisidir. 1926'ta Londra'da doğmuştur, 2017'de hayatını kaybetmiştir. Seneler evvel "Görme...
Geçenlerde, bir ağabey ile telefonda konuşurken, bana âniden bir fotoğraf gönderdi. Rastgele karalanmış bir kâğıttı, "Bu sana neyi tedaî ettiriyor?" dedi. Suali yöneltiş şeklinden anlaşılıyordu ki; öylece sorulmuş şeylerden değildi...
Göçmen, Latin Amerikalı basit bir çiftçinin oğludur Jean-Michel Basquiat. Okulunu ve daha da ehemmiyetlisi ailesini terk edip, New York'a gelir. Seyyar satıcılık yapıp, ayak işlerinde çalışır. "SAMO" (Same Old Shit-Aynı Eski Bok) lakabıyla...
Koca bir miladî seneyi geride bıraktık. Şüphesiz 2020'yi sağ salim geçirenlerin torunlarına anlatacak bir sürü acayip hikâyeleri olacak. 2020'nin başında Avusturalya'da orman yangınları çıktı. 1,5 milyara yakın hayvan öldü;...
Resim; şekiller ve renklerin kaynaşmasıyla, ahenkli bir usûlle, "mânâları sûretlendirme" sanatı. Natürmort, peyzaj, soyut, portre ve saire şubelere ayrılıyor... 19. yüzyılda Batılı sanatçılar farklı bir arayış içerisine girip mücerrede...
Bu benim hikâyem değildi, tâ ki okuyup da yazana kadar. Babacan ve yiğit bir Kübalı balıkçının denizde (Gulf Stream'de) akıntıya kapılmışken, dev bir balığı oltasıyla zapturapt altına almaya çalıştığı sade ve muhteşem hikâyesi…...
Yazmak, yaklaşmaktır. İnsanın eşsiz fırsatı yükünü sırtladığı yoldadır. Bir mesele etrafında yazabilmek beceri ve emek ister. Okumayı sevmeyen adama yazmak sevdirilse bile nihayetinde kısırlık meydana gelir. Yazmak insanda sezme ve mânâ...
Geçtiğimiz hafta (18 Ekim) başta Eric Clapton, Jimi Handrix gibi büyük müzisyenlere ilham veren Kaliforniyalı 'rock'n'roll”cu Chuck Berry'nin doğum günüydü. 17 Ekim'de ise ABD'nin ilk başkanının adını taşıyan...
'Şeffaflık” zaman ve kedere, hâdisenin derinliğine karşıdır, yüzeyseldir. İnsanlar arasındaki 'şeffaf” denilen ilişki, canlılıktan uzak, statik ve kısa vadelidir. Sevdiğimiz, ehemmiyet verdiğimiz insanların her ân ne yaptıklarını...
İnsanlar yalnızca acıyla mı büyür? Başa gelen talihsizliği kabul etmek iyi midir? İnsan istediğinde sırtladığı yükleri hafifletebilir mi? Hayatın özü ruhta mı? Ölüm aslında yok mudur, yalnızca bedenden kurtulmak mı vardır? Ruhumuzda...
Amerikan sanatçı Charles Bradley ölümünden altı sene evvel 2011'de seslendirdiği bir şarkısında, 1950'lerden kalma siyahî cazcılara has üslubuyla, 'Hiçbir şey değişmeyecek gibi görünüyordu. Her şey aynı kaldı. Amerika'da...
Üsküdar, Mimar Sinan Mahallesi'nde, tarihî Balaban Tekkesi'nin sokağında bir bakkaliye var. Mevzubahis esnafın, yandaki esnaflarla münasebeti gayet hoş. Tabiî olarak alışveriş yapmak maksadıyla aramızda bir münasebet oluşuverdi....
Stendhal'ın (Maria-Henri Beyle), şaheser romanı Kırmızı ve Siyah'ta meseleler parça parça işlenir ve her yeni hâdisenin başlangıcında bazı şahsiyetlerin beylik lafları kullanılmıştır. Sanat ve fikir dünyasından birçok şahsiyetin...
Kaptan-ı Deryâlar Tophane ve Kabataş'a Dair Deryâçe'nin insanları nasıl oldu da iffet, şevk, şetaret timsaliyken rehâvetin esiri oldu? Nehr-i Aziz ve belde-i tayyibenin (güzel şehir-İstanbul) ruhu niçin sefahat ve günahkarların muhasarası...
Evvelki yazımda Doğu Roma İmparatorluğu'nun gözünden 'Deryâçe” diye hitab ettiğimiz Boğaziçi'ni değerlendirmeye çalıştım. Feth-i mübinden evvel ufak tefek köylerle etrafı sarılı bu denizcik ve çehresi nasıldı, fetihten...
İnsanı derinden tesiri altına alan şeyler karşısında umumiyetle gözlerimizi kapatırız. Teessürü şakaklarımızda hissettiğimizde, güzel bir haber aldığımızda, talihli biri olduğumuzu anladığımız; bizim için nadide, başkaları için...
Küçücük bir oğlan, öksüz kaldıktan sonra her şeye muhtaç bir hâldeydi. Gelişmemiş kaslardan oluşan vücudunun uzuvları mihaniki biçimde hareket ediyor, çaresizce Floransa'nın tarihî kokusunu teneffüs ediyordu. Doğumundan sonra önce...
Honore de Balzac'ın annesi evlatlarından, çocukların biricik besin kaynağı sevgiyi esirgeyen kadının tekiydi. Fyodor M. Dostoyevski, zalim ve otoriter (aslında alkolik) bir babanın eseriydi. Giovanni Papini ise ölü ruhlu bir çocuktu, aile...
Kronik hastalıklar, diğer rahatsızlıklara göre epey farklıdır. Kronik rahatsızlık çeken birisinin hayat şartları, 'normal” insanlarınkine nisbetle daha kötü, berbattır. Mesela kronik bronşit birinden bahsedeyim: Bağışıklık sistemi...
Masaccio (asıl adı Giovanni di Mone Cassai 1401-1428) çocukluğunda çok dalgın, savruk bir oğlandı. Valdarno'da, San Giovanni köyünde doğdu. Rönesans'ın öncü ressamlarından biri olacağından bihaberdi. Büyüdüğünde de malk-mülk...
Yönetmen Andrei Tarkovski sıradan bir adam değil. Filmlerini seyrederken, Rus romanlarını okuyormuş gibi hissediyor insan. Tarkovski, Aleksandır Puşkin ve Lev Tolstoy'dan istifade etmiş. Filmdeki poetik ahenkle dünyaya bakışına dair birkaç...
Tarih kimine göre tükürükten, kimine göre tekerrürden ibarettir; en basit tabirle dün ve bugün tarihin bir parçasıdır, sonrası ise muamma.. Bugün yaptıklarımız yarına dair ipuçları verse de, belirsizdir. Bu belirsizlik kimini kahreder,...
Bir şeyler yerken, kötü bir alışkanlık olduğunu bilerek film-belgesel seyretmeyi seviyorum. Belki yedi-sekiz senedir televizyon seyretmiyorum; çok büyük hâdiseler kamuoyuna yansımadığı müddetçe neredeyse TV'ye göz atmıyorum diyebilirim....
Orson Welles, Amerikalılar için mühim bir adam. Bir şarkısında, sanki dinleyicisinin gözlerine bakarak, "genç olmanın ne demek olduğunu biliyorum!" diyor. Ve, "sen yaşlılığın ne demek olduğunu bilmezsin!" ifadesiyle, "zaman" denilen mefhumun...
