ABD kongresine yapılan baskının mânâsı nedir, süreç nasıl bir yöne evrilecek?
Bu tek yönlü bir hâdise değil. Esasında bu ABD’nin makyajını döken bir olaydır. “Demokrasinin beşiği”, “dünyaya nizam veren”, raporlar yayınlayarak diğer ülkeleri imtihan eden ülke, kendi seçim sonuçları vesilesiyle hiç de iç açıcı bir yere gelmedi. ABD toplumunda derin bir yırtılma var. Bu yırtılma yahut yaranın kolay kolay kapanacağı görülmüyor. Ayın yirmisinde Joe Biden yemin edecek, göreve gelecek ve ABD’yi tekrar toparlamaya çalışacak; fakat ABD’de bir hayli cepheleşme söz konusu. Irkçılık ve karşılıklı nefret dolu uygulamalar da son derece düşündürücü. Tabiî bir de pandemiyle beraber iyice dibe vuran ekonomik sıkıntı var. Bu da Amerika’yı zora sokan bir unsur. Kendi içerisinde bu problemlerle boğuşurken, dışarıdaki meselelere ne kadar mesai harcayacaklar? Biden’in ekibi de birçok soru işaretiyle karşımızda. Barack Obama döneminin bürokratlarıyla çalışacak Biden. Bu kesinleşti. ABD için çok da parlak bir yakın gelecek gözükmüyor. Bundan da paçayı kurtarabilir; fakat nasıl hasarlar kalacak, ne gibi sıkıntılar baş ortaya çıkacak, bunu zaman gösterecektir.
Hâdiseleri sadece Donald Trump’ın kışkırtması olarak incelemek yanlış olur değil mi?
Elbette. Bir çağrıyla bu kadar insan orada toparlanıp, kongre binasını basıyorsa bunun bir altyapısının olması lâzım. Diyelim ki, hepsinin çok sevdiği Trump seçimi kaybetti, onun icabında insanlar toplandı. Böyle değil ki bu, çok daha büyük şeyler yaşanabilirdi. Dört kişi öldü, bu kadar riski sırf “sevdikleri” için göze aldıkları düşünülmemeli. ABD’nin dışarıya yansıyan ve henüz yansımayan problemleri var.
Refah düzeyinin düşmesi zannediyoruz ki bu gelişmelerde ehemmiyetli bir etken. Peki diğer ülkelerde, mesela Avrupa’da bu gibi gelişmeler olabilir mi?
Avrupa ülkelerinin de kendi içerisinde problemleri var. ABD ile birebir örtüşüyor mânâsında söylemiyorum. Onların da hem ekonomik hem de sosyal problemleri var. AB’nin hâli ortada, İngiltere çekildi. Hâlâ onun kalıntılarıyla uğraşılıyor. Genel olarak, Atlantik ekseninin gerilemesi; hatta dağılması söz konusu... Çin’in meydan okuması ve diğer yükselen güçler de var. Bunların küresel yansımaları, çeşitli ölçeklerde görülecek.
Eklemek istediğiniz bir husus var mı?
ABD’yi parlak yönleriyle tanıdı insanlar. Hollywood filmlerindeki gibi, herkes kahraman, hepsi mükemmel… Böyle bir şey yok! ABD toplumunun, hâlihazırda milyonlarca evsizi, on milyonlarca işsizi var. Akşam evinde aç yatan sürüyle insan var. Bu toplumun dışarıdan görünmeyen bir yüzü, gerçek bu. Dikkate almak lâzım bunları; ki yanlış yorum yapılmasın.
Teşekkür ederiz.
Kolay gelsin.
Baran Dergisi 731.Sayı
