<p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="line-height:15.6933px"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="line-height:17.12px"><span style="font-family:Georgia, serif">Köklü geçmişimizin miraslarından biri olan kapı tokmakları, şekil, yapım, dizayn ve anlamları itibariyle bizlere çok şey anlatıyor. Ege'nin tarihi kenti Tire'de Tire Kent Müzesi'nde sergilenen asırlık kapı tokmakları Anadolu kültürünün unsurlarından birini taşıyor.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="line-height:15.6933px"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="line-height:17.12px"><span style="font-family:Georgia, serif">İpek Yolu üzerinde bulunan, Aydınoğulları Beyliği'ne başkentlik yapan ve Osmanlı döneminde de Aydın sancak merkezi olan Tire'de bu tarihi yansıtan çok sayıda eserin yanı sıra zamana direnemeyip yıkılan binalardan kalan bazı kapı tokmakları bugüne ulaşmayı başardı. Anadolu kültüründe özel bir yeri olan bu sanat eserleri, Tire Kent Müzesi'nde ayrılan özel alanda eski zaman hikayelerine meraklı ziyaretçilerini ağırlıyor.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="line-height:15.6933px"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="line-height:17.12px"><span style="font-family:Georgia, serif">Çok kültürlü yaşama ev sahipliği yapan kentte Müslüman, Rum ve Musevi evlerinden kalan 170 kapı tokmağı müze envanterinde korunurken farklı özellikleri barındıran 30'u sergileniyor.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="line-height:15.6933px"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="line-height:17.12px"><span style="font-family:Georgia, serif">Maden sanatının önemli unsurlarından tokmaklar bir kültür mirası olarak korunmaya muhtaç. Tokmakların birçok anlamı mevcut. Onlardan biri de arkasındaki konutta kimin yaşadığına ilişkin. Ayrıca statü göstergesi, bir mesajlaşma işlevi de bulunuyor.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="line-height:15.6933px"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="line-height:17.12px"><span style="font-family:Georgia, serif">Tire Kent Müzesi Müdürü Gülşen Özek Bilici, “Ev sahibi bir yere giderken tokmağa ip asar ve kendisi yokken ziyarete gelenlere 'evde yokum' mesajı verirdi. Asılan ip kısa ise gidilen mesafe yakın anlamına gelir. Evin sahibi uzun süre dönmeyecekse ipin en ucuna düğüm atarak mesajını vermiş olurdu. Ziyarete gelenler ise eğer yakından geliyorlarsa üst kısmına, uzaktan geliyorlarsa alt kısmına düğüm atardı. Misafir şehir dışında gelmişse de halkalı düğüm atardı.” dedi. Bilici, Tire'de kapı tokmaklarının evlerin yanı sıra camii, türbe, medrese, han, kütüphane gibi farklı yapılarda da kullanıldığını, halka biçimindekilerin evlerde, yılan şeklinde olanların kale ve hanlarda, "Ya Fettah" ya da "Ya Hafız" yazılı tokmakların ise cami ve türbelerde kullanıldığını anlattı.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="line-height:15.6933px"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="line-height:17.12px"><span style="font-family:Georgia, serif">İslamiyet öncesi ve sonrası tokmak figürlerinin farklılık gösterdiğini vurgulayan Bilici, Müslüman evlerinde gelen misafirin erkek ya da kadın olduğunu göstermek üzere iki kapı tokmağı kullanıldığına dikkati çekti.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="line-height:15.6933px"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="line-height:17.12px"><span style="font-family:Georgia, serif">Bilici, "Kapı tokmakları Osmanlı döneminde mahremiyeti koruyan en önemli araçlardan sayılırdı. Özellikle yaygın şekilde kullanılan 'kız eli kapı tokmağı'nın Osmanlı kültüründe çok farklı bir işlevi daha vardı. Kız eli kapı tokmağı şayet o hanede gelinlik çağına gelmiş bir kız varsa kapıya montelenir bu da 'görücü gelebilir' anlamına gelirdi." dedi.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="line-height:15.6933px"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="line-height:17.12px"><span style="font-family:Georgia, serif"><img class="detayFoto " src="https://www.barandergisi.net/images/upload/kapı-tokmağı-3.jpeg" style="width: 651px; height: 434px;" /></span></span></span></span></span></p>