Bangladeş’te bugün yaşananlar laik rejimin tarihsel süreçte kaçınılmaz çözülmesi ve yıkılması, bu enkazın bıraktığı boşlukta İslam inkılabı fikrinin yeniden merkezî hâle gelmesidir. Bu süreci anlamak için özellikle 2024 devrimini doğru yere koymak gerekir.
Laik rejim zulümle ayaktaydı
Şeyh Hasina, 2009’dan itibaren Bangladeş’i Batı güdümlü, laik ve İslam karşıtı bir çizgide yönetti. Cemaat-i İslâmî’ye yönelik tasfiye operasyonları, 2013 sonrası idamlarla zirveye ulaştı. İslamî siyasetin kökü kazınmak istendi; sandık rejimin aparatı hâline getirildi. Ancak bu baskı, rejimi güçlendirmedi; toplumla arasındaki bağı kopardı.
Kaçınılmaz çöküş (2020-2023)
2020 sonrası Bangladeş’te tablo değişmeye başladı. Ekonomik kriz derinleşti, gençlik işsiz kaldı, Batı’ya bağımlı yönetim modeli iflas etti, rejimin yenilmezlik algısı çöktü. Üniversitelerde ve şehir merkezlerinde yeni bir nesil, artık savunma refleksiyle değil, inkılap iddiasıyla konuşmaya başladı.
Bu dönem, Hasina iktidarının hâlâ ayakta olduğu ama ruhen çöktüğü dönemdi.
Laik rejim devrildi (2024)
Kopuş 2024’te yaşandı. 2024 boyunca Bangladeş, tarihinin en geniş katılımlı öğrenci ve gençlik ayaklanmalarına sahne oldu. Bu hareketler yalnızca ekonomik taleplerle değil, doğrudan rejimin meşruiyetine karşı gelişti. Sokak, sandığı geçti. Devlet aygıtı, kitleleri kontrol edemez hâle geldi.
Bu süreçte:
Hasina rejimi ülkeyi yönetemez hâle geldi
Güvenlik aygıtı çözülmeye başladı.
Rejim, zorla ayakta duran bir gövdeye dönüştü.
Her inkılap, bir rejimin yıkılmasıyla başlar. Bangladeş’te bu yıkım gerçekleşti. Ortaya çıkan boşlukta iki ihtimal vardı:
- Eski düzenin makyajlanarak geri gelmesi
- Yeni bir nizam iddiasının sahneye çıkması
İşte tam bu noktada, İslamî gençlik hareketleri belirleyici rol üstlendi. Inqilab Mancha gibi yapılar, adını saklamadan konuştu.
İnkılap yolunun şehidi: Şerif Osman
Bu yürüyüşün sembol isimlerinden Şerif Osman, camii çıkışında uğradığı saldırıyla şehid edildi. Bu cinayet, eski düzen refleksinin son çırpınışıdır. Şerif Osman’ın şehadeti, Bangladeş’te açılan yolun kapatılmadığını; bilakis mühürlendiğini gösterdi.
Baran Dergisi