<p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Çin, NATO'nun genişlemesine karşı çıkan Rusya'ya destek verdi.</span><span style="font-family:"Georgia",serif">Görüşme ardından yayınlanan ortak bildiride iki ülke, NATO'nun genişlemesi de dahil, birçok konudaki tavrını ortaya koydu.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Tayvan'ın statüsü ile ABD, İngiltere ve Avustralya arasındaki AUKUS Güvenlik Ortaklığı Anlaşması da bildiride sözü edilen konular arasındaydı.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Pandemiden bu yana Pekin'i ilk kez ziyaret eden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelen Çin lideri Şi Cinping yaklaşık iki yıldır ilk kez bir dünya lideri ile yüz yüze görüştü.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Çinli mevkidaşını "sevgili dostum" diye niteleyen Putin, Çin'le aralarındaki "benzersiz" ilişkinin uluslararası ilişkilere örnek olduğunu söylerken, Şi Cinping de görüşmenin Çin-Rus ilişkilerine canlılık kazandıracağını belirtti.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Görüşme sonrasındaki ortak bildiride ise, iki ülkenin "NATO'nun daha fazla genişlemesine" karşı oldukları ifade edildi.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Metinde doğrudan Ukrayna'dan bahsedilmemesine karşın, iki lider bildiride NATO'yu "ideolojik Soğuk Savaş yaklaşımlarından" vazgeçmeye çağırdı.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><strong><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">'AUKUS'tan kaygı duyuyoruz'</span></span></strong></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Rusya ile Çin ayrıca, ABD, İngiltere ve Avustralya'nın geçen yıl imzaladığı AUKUS Güvenlik Ortaklığı Anlaşması'ndan kaygı duyduklarını bildirdi.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">AUKUS anlaşmasında, Avustralya'nın Asya-Pasifik bölgesinde güvenliği artırmak için nükleer denizaltı yapması öngörülüyor. AUKUS, büyük ölçüde Güney Çin Denizi gibi bazı tartışmalı bölgelerde gerginlik yaratmakla suçlanan Çin'e karşı bir girişim olarak görülüyor.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Rusya da Tayvan konusunda da Çin'i destekledi ve Çin'in kendi parçası olarak gördüğü Tayvan'ın bağımsızlığının kabul edilemeyeceğini bildirdi.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Putin'in ziyareti sırasında Rusya ile Çin arasında bir dizi anlaşma imzalanması bekleniyor.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Putin, Çin'e daha fazla doğal gaz sevk etmelerini sağlayacak yeni bir anlaşma üzerine de çalıştıklarını söyledi.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Halen Pekin'in doğal gaz tedarikçileri arasında üçüncü sırada olan Rusya, bu yeni anlaşmayla Çin'e yılda 10 milyar metreküp doğal gaz ithal edecek.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Bir doping skandalı nedeniyle Rus yetkililerin şu anda uluslararası spor etkinliklerine katılmaları yasak. Ancak ev sahibi ülkenin devlet başkanı tarafından davet edilirlerse katılabiliyorlar.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Aynı nedenle Rus sporcular da olimpiyatlara, Rus bayrağı ya da milli marşı olmadan bağımsız sporcular olarak katılıyor.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Pekin'deki Kış Olimpiyatları, özellikle Uygur azınlığa yönelik insan hakları ihlalleri nedeniyle bazı ülkeler tarafından boykot ediliyor.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><strong><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Çin ile Rusya, bu boykotu kınıyor.</span></span></strong></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Putin ile Şi arasındaki görüşme, iki ülkenin de batıyla sorunlar yaşadığı önemli bir döneme rastladı.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Moskova'daki Carnegie Merkezi'nde Asya Pasifik Programı Rusya Bölümü Başkanı olan Alexander Gabuev, 2014'te Rusya'nın Kırım'ı ilhakı ve Batının uyguladığı yaptırımların Rusya ile Çin arasındaki ilişkilerin gelişmesinde önemli rol oynadığını belirtiyor.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Gabuev'e göre "büyük ve dramatik bir olay meydana gelirse, Çin ve Rusya ilişkileri 2014'tekinden çok daha fazla ilerleyecek.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Uluslararası İlişkiler Profesörü Artyom Lukin de aynı görüşte. Lukin Rusya'nın artık psikolojik olarak Çin ile daha yakın bir ilişkiye hazır olduğunu söylüyor, "Moskova'daki karar vericiler, Çin'in yardımı ve desteği olmadan Rusya'nın Batı'nın karşısında duramayacağını anladı" diyor.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Londra'da Chatham House olarak bilinen Kraliyet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nden Annette Bohr da, Rusya ile Çin'in birbirleriyle çatışmaktan kaçınarak, ABD ve Batı'ya karşı birlikte çalışabileceklerine inanıyor.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Bohr, "İnsan hakları ihlalleri konusundaki olası eleştirilere aldırış etmeleri gerekmiyor. Nihayetinde çok önemli ekonomik partnerler" diyor.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e göre, Rusya ile Çin arasındaki ticaret hacmi üçte biri de geçen bir artışla 146 milyar dolara ulaşmış durumda</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Rusya'nın uzak doğusundaki Blagoveshchensk Çin'e o kadar yakın ki; nehrin ötesindeki Çin gökdelenleri görülebiliyor.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">2016'da sınırın öte yanına soya yağı satmaya başlayan Rus şirketi ANK de bu şehirde. Satışlarının yüzde 30'unu Çin'e yapıyor.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Batı için Rusya'nın Çin'le yakınlaşması, olası yaptırımların gücünü azaltabilir.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Moskova'daki Stratejik Uluslararası Araştırmalar Merkezi'nden Jude Blanchette, "Moskova ile Pekin arasındaki yakınlaşmaya kendi politikalarının neden olduğunu kabul etmek Amerikalılar için zor" diyor.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Ancak Blanchette yine de Çin, ABD öncülüğündeki mali piyasalarla bütünleşmiş durumda olduğu için yaptırımların etkisi olabileceği görüşünde.</span></span></p> <p style="margin-bottom:10.0pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:"Georgia",serif">Ukrayna dolayısıyla uygulanabilecek olan yaptırımlar iki ülkeyi yakınlaştırmış olabilir ancak Annette Bohr, Çin'in daha henüz Rusya'nın Kırım'ı ilhakını resmen tanımadığını hatırlatıyor.</span></span></p>