Amerika Birleşik Devletleri, Silikon Vadisi'nin en büyük teknoloji devlerini ordunun hizmetine sokan tarihi bir adım attı. Pentagon'a bağlı Baş Dijital ve Yapay Zeka Ofisi (CDAO), OpenAI (ChatGPT'nin yaratıcısı), Google, Anthropic ve Elon Musk'ın yapay zeka şirketi xAI ile "yeni nesil yapay zeka" prototipleri geliştirmek üzere anlaşmalar imzaladığını duyurdu.
Her bir şirkete 200 milyon dolara kadar tavan bütçe ayrılan ve toplamda 800 milyon dolarlık bir potansiyele sahip olan bu proje, basit bir teknoloji alımının çok ötesinde, ordunun işleyişini temelden değiştirmeyi hedefliyor. Anlaşmalar, şirketlere doğrudan bir hibe verilmesi yerine, 24 aylık bir süreçte belirli hedeflere (kilometre taşı) ulaştıkça ödeme yapılacak şekilde tasarlandı. Bu modelle, Pentagon'un ticari dünyadaki en son yenilikleri hızla askeri alana entegre etmeyi amaçladığı belirtiliyor.
Projenin Kalbindeki Teknoloji: 'Kendi Kendine Görev Yapan' Yapay Zeka Nedir?
Bu projenin temel amacı, teknik olarak “Agentic AI” (Aracı Yapay Zeka) olarak bilinen bir teknolojiyi geliştirmek.
Basitçe anlatmak gerekirse, bugünün yapay zekası genellikle kendisine verilen komutları yerine getirir. Örneğin, "bana şu konuyu özetle" dersiniz, özetler. Ancak "Aracı Yapay Zeka", çok daha karmaşık ve çok adımlı görevleri, insan müdahalesi olmadan kendi kendine planlayıp, uygulayıp, sonuçlandıran bir sistemdir.
Örneğin bir komutan, yapay zekaya "Düşman hattının arkasındaki şu bölgede zayıf noktaları tespit et ve bir sızma operasyonu için en güvenli rotayı planla" dediğinde, "Aracı Yapay Zeka" şu adımları kendi başına atabilir:
- Uydu görüntülerini, İHA videolarını ve istihbarat raporlarını saniyeler içinde tarar.
- Düşman hareketliliğini, hava durumunu ve arazi şartlarını analiz eder.
- Tüm bu verilere dayanarak birden fazla sızma rotası alternatifi oluşturur.
- Her rotanın risk ve başarı oranını hesaplar.
- En uygun rotayı seçerek, operasyon için gerekli personel ve teçhizat listesini hazırlar ve komutana bir eylem planı olarak sunar.
Pentagon, bu teknolojiyi sadece savaş alanı için değil, aynı zamanda ordunun devasa bürokrasisini ve lojistik operasyonlarını yönetmek için de kullanmayı planlıyor.
Hangi Şirket Ne Yapacak? Görev Dağılımı Belli Oldu
Pentagon, her şirketin güçlü yanlarından faydalanacak şekilde görev dağılımı yaptı:
- Savaş Alanında Karar Destek: Düşman hareketlerini analiz edip harekat planları tasarlamak.
- İstihbarat ve Casusluk: İnternet ve sosyal medya gibi açık kaynaklardan akan milyonlarca veriyi (OSINT) anlık olarak tarayıp, önemli bilgileri ayıklayarak analistlerin önüne koymak.
- Lojistik ve Tedarik: Bir ordunun can damarı olan tedarik zincirindeki riskleri (örneğin bir limandaki grev veya bir köprünün yıkılması) önceden tespit edip, sevkiyatlar için anında yeni rotalar oluşturmak ve stok durumunu yönetmek.
- Siber Güvenlik: Ordu sistemlerine yönelik siber saldırıları anlık olarak tespit edip, saldırıyı durduracak karşı önlemleri otomatik olarak devreye sokmak.
- Bürokrasi ve Personel İşleri: Binlerce sayfalık askeri mevzuat ve satın alma kurallarını yöneten akıllı asistanlar oluşturmak, askeri personelin sağlık kayıtlarını ve randevularını organize etmek.
Bu görevler için OpenAI'ın GPT-4o'su, Google'ın devasa veri işleme gücü, Anthropic'in "güvenli yapay zeka" modeli Claude ve Elon Musk'ın xAI şirketinin geliştirdiği Grok modeli kullanılacak.
Türkiye ve Dünya İçin Anlamı Ne? Olay Nerelere Varabilir?
Bu gelişme, Türkiye dahil tüm dünya ülkeleri için oyunun kurallarını değiştiren, stratejik sonuçlar doğuracak bir hamledir.
Savaşın Hızı ve İnsan Faktörünün Geleceği: Yapay zeka, insan beyninin binlerce saatte analiz edebileceği veriyi saniyeler içinde işleyerek karar önerecek. Bu, savaşların hızını akıl almaz seviyelere çıkaracaktır. Her ne kadar Pentagon, "öldürücü silahların tetiğine basma kararının nihai olarak insanda kalacağını" söylese de, saniyelerin kritik olduğu bir çatışma anında, yapay zekanın önerisini sorgulayacak veya reddedecek bir insan komutanın olup olmayacağı büyük bir soru işaretidir. İnsan faktörü, giderek sembolik bir "onay mekanizmasına" dönüşebilir.
Türkiye'nin Konumu ve Asimetrik Üstünlüğün Sonu: Türkiye, son yıllarda özellikle İnsansız Hava Araçları (İHA/SİHA) teknolojisiyle konvansiyonel ordulara karşı asimetrik bir üstünlük sağlamıştı. Ancak ABD'nin yapay zeka hamlesi, bu tür avantajları anlamsız kılabilir. SİHA'larınızı yöneten yapay zeka ile bütün bir orduyu, lojistiği ve istihbaratı yöneten entegre bir yapay zeka arasında devasa bir güç farkı oluşacaktır. Bu durum, Türkiye'yi kendi milli yapay zeka savaş teknolojilerini geliştirme konusunda daha da hızlanmaya itecektir.