<p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="letter-spacing:0.75pt">ABD, 11 Eylül saldırılarının ardından Usame Bin Ladin ve diğer El Kaide elebaşlarını sakladığı gerekçesiyle 7 Ekim 2001'de "Sürekli Özgürlük" adını verdiği Afganistan'ı işgal harekatını başlattı. 2001-2014'te 13 yıl süren operasyonda ABD'ye NATO üyesi ve olmayan 20'den fazla ülke destek verdi.</span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">2014’te NATO liderliğinde, ittifak üyesi olan ve olmayan 36 ülkeden oluşan, Afgan ordusunu eğitimine odaklanan yeni bir misyon başladı.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">2014’ten sonra Taliban’ın etkinliği güneyden başlayıp diğer bölgelere yayılmak suretiyle hızla arttı.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">BM Güvenlik Konseyi Yaptırım Komitesi'nin 12. Raporu’na göre Taliban, 58 bin ila 100 bin arasında silahlı adama sahip. Taliban istikrarlı şekilde kadrolarını genişletirken, yılın ilk aylarında 352 bin kişiye ulaşması hedeflenen Afgan güvenlik güçleri mensuplarının sayısı ise 308 binde kaldı.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">ABD’nin Taliban’la 29 Şubat 2020'de barış anlaşması imzalayarak ülkedeki tüm yabancı güçlerin çıkması için verdiği söz, ülke için dönüm noktası oldu.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">Çekilme sürecine paralel olarak Taliban ile Afganistan İslam Cumhuriyeti tarafları arasında yürütülen geçiş süreci müzakereleri başarısızlıkla sonuçlandı.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">Sürecin çökmesiyle de Taliban’ın ülke genelindeki baskısı yoğunlaştı. Doha Anlaşması’yla yabancı güçlere saldırmama güvencesi veren Taliban, Afgan güvenlik güçlerine karşı şiddetli eylemlere girişti.</span></span></span></span></span></p> <h3 style="margin:0cm 0cm 10pt; break-after:avoid; font-size:12pt; font-family:"Calibri Light", sans-serif; color:#1f3763; font-weight:normal; box-sizing:border-box"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><b><span style="letter-spacing:0.75pt">Taliban lehine bozulan dengeler</span></b></span></span></span></h3> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">ABD'nin 2001 yılında Afganistan’ı işgali ve Taliban’ı geriletmesinin ardından yeniden yapılandırılan merkezi yönetimin ülke genelindeki nüfuzu gün geçtikçe azalıyor.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">Toprak hakimiyeti konusunda hükümetin, Taliban’ın ve BM’nin farklı verileri mevcut.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Tarık Aryen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ülke genelinde toprakların yarıdan fazlasını kontrol ettiklerini savunurken, Taliban yüzde 75 alan hakimiyeti kurduğunu iddia ediyor.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">BM verilerine göre ise Taliban kent merkezleri dışarıda tutulduğunda dahi ülke topraklarının yüzde 50 ila 70’ini elinde bulunduruyor.</span></span></span></span></span></p> <h3 style="margin:0cm 0cm 10pt; break-after:avoid; font-size:12pt; font-family:"Calibri Light", sans-serif; color:#1f3763; font-weight:normal; box-sizing:border-box"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><b><span style="letter-spacing:0.75pt">İl merkezleri devlette, ilçeler Taliban'a geçiyor</span></b></span></span></span></h3> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">AA muhabirinin yerel yetkililerden derlediği bilgilere göre Taliban, ülke genelinde 407 ilçeden 90 ilçeyi merkezleri dahil olmak üzere ele geçirmiş durumda. Bunlardan 60 kadarında, bazı beldeler halen Afgan güvenlik güçlerinin elinde.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">Ülkenin 34 vilayet merkezi de tamamen devlet kontrolünde bulunuyor.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">Afganistan topraklarının büyük bölümünde güvenlik güçleri ile Taliban arasında çekişme sürüyor. 407 ilçenin 250 kadarında çatışmalar devam ediyor.</span></span></span></span></span></p> <h3 style="margin:0cm 0cm 10pt; break-after:avoid; font-size:12pt; font-family:"Calibri Light", sans-serif; color:#1f3763; font-weight:normal; box-sizing:border-box"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><b><span style="letter-spacing:0.75pt">Kuzeye odaklanan Taliban başkente de sokuluyor</span></b></span></span></span></h3> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">Taliban, eylemlerini daha önce ülkenin güneyindeki vilayetlerde yoğunlaştırırken son iki aydır kuzey, kuzeydoğu ve batı bölgelerine baskısı daha da arttı.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">Mayıs ayından bu yana kuzeyde Faryab, Cüzcan, Belh, Bağlan, Samangan; kuzeydoğuda Badahşan ve Tahar; batıda Gor ve Badgis vilayetlerinde Taliban şiddetli saldırılara girişti.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">Taliban, son iki ayda kuzeyde 9 ilçede 20’den fazla karakolu hedef aldı. Bunlardan iki ilçeyi ele geçiren Taliban, 7 ilçede güvenlik güçleri üzerinde baskısını artıyor. Mayıs ayından bu yana toplamda ele geçirdiği ilçe sayısı 10’u buldu.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">Taliban, 12 Mayıs’ta Maydan Vardak vilayetinin Narh ilçesini alarak 30 kilometre mesafedeki başkent Kabil’in idari sınırlarıyla fiziki temas kurdu.</span></span></span></span></span></p> <h3 style="margin:0cm 0cm 10pt; break-after:avoid; font-size:12pt; font-family:"Calibri Light", sans-serif; color:#1f3763; font-weight:normal; box-sizing:border-box"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><b><span style="letter-spacing:0.75pt">NATO Zirvesi</span></b></span></span></span></h3> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">ABD Başkanı Joe Biden'ın 11 Eylül'ün yıl dönümüne kadar Afganistan'daki tüm Amerikan askerlerinin çekileceğini açıklamasının ardından eve dönüş süreci ilerliyor.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">Amerikan ordusu çekilmenin yüzde 44'ünü tamamladı.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">Taliban’ın hızlı ilerleyişi nedeniyle ABD’nin diplomatik çabaları da hız kazandı.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad hafta başından itibaren Kabil-Doha hattında görüşmeler yaptı. Kabil yönetimi, Amerikan yönetiminin Afgan güvenlik güçlerine iki yıl için 3,3 milyar dolar tutarında askeri yardım desteğinde bulunacağını duyurdu.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="letter-spacing:0.75pt">Afganistan’daki durum, NATO’nun 14 Haziran’da Brüksel’de gerçekleşecek liderler zirvesinde de ele alınacak.</span></span></span></span></span></p>