ABD siyasetinin etkili yayın organlarından Axios'un, ismi açıklanmayan ABD'li ve Ukraynalı yetkililere dayandırdığı habere göre, yeni Trump yönetimi Ukrayna ve Rusya arasındaki savaşı nihayete erdirmek üzere kapsamlı bir yol haritası belirledi. "Barış" adı altında masaya getirilen planın, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünden ziyade "gerçekçi" kayıpları kabullenmesi üzerine kurgulandığı görülüyor.
Kırım ve Donbas Rusya’ya bırakılıyor
Sızdırılan 28 maddelik plana göre; ABD ve diğer Batılı ülkeler, Kırım ve Donbas bölgesini yasal olarak Rus toprağı olarak tanıyacak. Dikkat çekici bir detay olarak, Ukrayna yönetiminden bu durumu resmen tanıması talep edilmeyecek, ancak Kiev'in fiili durumu kabullenmesi beklenecek.
Planın mimarları, savaşın bu şekilde devam etmesi halinde Kiev yönetiminin zaten topraklarını kaybedeceği tezinden hareketle, "şimdi bir anlaşmaya varmanın Ukrayna'nın çıkarına olduğu" görüşünü savunuyor. Trump yönetiminin bu yaklaşımı, Ukrayna'ya verilen açık çekin sonuna gelindiğinin ilanı olarak yorumlanıyor.
Güvenlik garantisi karşılığında toprak tavizi
Planda, Rusya'nın Luhansk ve Donetsk (Donbas bölgesi) üzerindeki kontrolünün pekiştirilmesi öngörülüyor. Rusya'nın fiili kontrolü altına geçtikten sonra Ukrayna ordusunun çekileceği bu bölgelerin "askerden arındırılmış bölge" ilan edileceği ve Rusya'nın buraya asker konuşlandıramayacağı iddia ediliyor.
Buna karşılık, Rusya'nın Ukrayna ve Avrupa’ya yönelik gelecekteki olası saldırılarına karşı ABD’nin Kiev’e güvenlik garantisi vereceği belirtiliyor.
Türkiye'ye arabuluculuk rolü
Haberin Türkiye'yi ilgilendiren en kritik kısmı ise arabuluculuk süreci. Kaynaklar, Trump’ın yeni planının hazırlanmasında ve diplomatik kanalların işletilmesinde Katar ve Türkiye'nin aktif rol oynadığını öne sürdü.
Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov arasındaki görüşmelere üst düzey bir Katarlı yetkilinin de katıldığı belirtiliyor. Kaynaklar, "Katar ve Türkiye'nin arabuluculuğu Gazze'deki süreçte olduğu gibi Ukrayna'daki savaşın sona ermesinde de kilit rol oynayabilir" değerlendirmesinde bulunuyor.
Zelenskiy köşeye sıkıştı
İddialara göre Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Trump yönetiminin bu dayatmasından rahatsız. Zelenskiy'nin temsilcisi Umerov'un, planın birçok maddesine itiraz ettiği ve şartları kabul etmediği bildiriliyor.
ABD'li yetkililer, Witkoff'un Zelenskiy ile Ankara'da bir görüşme planladığını, ancak Zelenskiy'nin Trump planını görüşmek yerine, Avrupa ülkeleriyle hazırladığı ve "Rusya'nın kabul etmeyeceği" başka bir planla masaya gelmek istemesi üzerine toplantının ertelendiğini ileri sürdü. Washington kanadı ise resti çekerek, "Top artık Zelenskiy'nin sahasında, isterse Washington'a gelir" mesajını verdi.