<strong>ABD tarafından</strong> <strong>çeli<span>ş</span>kili açıklamalar sürerken, Türkiye<span>’</span>nin operasyon hazırlı<span>ğ</span>ı</strong> <strong>içinde oldu<span>ğ</span>u Fırat<span>’</span>ın</strong> <strong>do<span>ğ</span>usuyla ilgili ABD ve Türkiye<span>’</span>nin mutabakata vardı<span>ğ</span>ı</strong> <strong>açıklandı</strong><strong><span>. </span></strong><strong>Siz nasıl</strong> <strong>de<span>ğ</span>erlen-diriyorsunuz</strong><strong><span>?</span></strong><br /> Bu hususta en problemli mesele ABD<span>’</span>nin iç siyasi dengeleri... Trump, Pentagon, CIA, kongre ba<span>ş</span>ka ba<span>ş</span>ka konu<span>ş</span>uyor. ABD<span>’</span>nin kendi içindeki çeli<span>ş</span>kileri, güç ve iktidar mücadeleleri bu Suriye meselesine de yansıyor. ABD<span>’</span>de belli bir kesim tamamen Türkiye kar<span>ş</span>ıtı konumlanmı<span>ş</span>ken, bir kesim de, -buna ABD Ba<span>ş</span>kanı Trump da dahil- Türkiye ile iyi ili<span>ş</span>kiler kurulması gerekti<span>ğ</span>ini, Türkiye<span>’</span>nin önemli bir ülke oldu<span>ğ</span>unu vurguluyor. ABD<span>’</span>de yeniden bir seçim süreci de var bunun yanında... Trump yeniden seçilmek isteyecek. Esas mesele onlara ne kadar taviz verece<span>ğ</span>i, onların dediklerinin ne kadarını uygulayacak veya uygulamayacak. Bu durum bizim Suriye, Filistin bütün politikalarımızı da etkiliyor. Dolayısıyla önümüzdeki en kritik konuların ba<span>ş</span>ında bu geliyor<span>. </span>Önce olumlu diyebilece<span>ğ</span>imiz geli<span>ş</span>melerden ba<span>ş</span>layalım<span>. </span>ABD ile Suriye hususunda zihniyet ve görü<span>ş</span> anlamında aynı noktada bulu<span>ş</span>tuk. Bundan önce Amerikalılar, Türkiye ile PKK-YPG arasında bir <span>“</span>tampon bölge<span>”</span> kurulmasını istiyorlardı<span>. </span>Bu, iki ayrı gücün arasında güvenli bir alan olu<span>ş</span>turulmasıydı<span>. </span>Bu aynı zamanda PKK<span>’</span>nın me<span>ş</span>ru bir güç olarak kabul edilmesini öngörüyordu. Bu sonucun do<span>ğ</span>aca<span>ğ</span>ını bilen Türkiye kabul etmiyordu. Devlet veya özerk yönetim muamelesi yapıldı<span>ğ</span>ı takdirde tampon bölgeyi kabul etmi<span>ş</span> olursunuz. Türkiye ise <span>“</span>güvenli bölge<span>”</span>de ısrar etti<span>. </span><span>“</span>Güvenli Bölge<span>”</span> ise belli bir alanda silahsız<span>, </span>çatı<span>ş</span>masız<span>, </span>terörsüz, insani <span>ş</span>artların kurulması demekti. Daha sonra Türkiye buna <span>“</span>barı<span>ş</span> koridoru<span>”</span> adını verdi<span>. </span>Çok önemli bir adım oldu bu<span>. </span><br /> <br /> <strong>Bu hamle beraberinde geri göçü</strong> <strong>de mümkün kılabilir mi</strong><strong><span>?</span></strong><br /> Zaten ilk hedef bu. Gelecekte bölgenin yönetimi hususunda PKK<span>’</span>nın etkisi kırılmı<span>ş</span> olacak. Suriye<span>’</span>de yarın <span>ş</span>artlar düzeldi<span>ğ</span>inde oranın yerel güçlerinden merkezi yönetime ba<span>ğ</span>lı unsurlar görevlendirilecek. ABD<span>’</span>nin bu açıdan geri adım atmı<span>ş</span> oldu<span>ğ</span>unu görüyoruz. Derinli<span>ğ</span>in boyutunun ne kadar oldu<span>ğ</span>u henüz kamuoyuna duyurulmu<span>ş</span> de<span>ğ</span>il. Türkiye<span>’</span>nin istedi<span>ğ</span>i bir derinlik olmasa da gelecekte bu örgütün etkisini kıracak alanı da kapsayacak bir kazanım elde edece<span>ğ</span>ini dü<span>ş</span>ünüyorum. Tabiî sadece Türkiye için de<span>ğ</span>il, bütün bölge ve Suriye için. Bir terör örgütünün devletle<span>ş</span>me yolunda ilerlemesinin önünü kesmi<span>ş</span> olaca<span>ğ</span>ız<span>. </span>Bu bütün dünyanın ilgilenmesi gereken bir meseledir. Yarın öbür gün bir terör örgütü çıkıp <span>“</span>ben devlet kuraca<span>ğ</span>ım<span>”</span> derse ne yapılacak. Türkiye bunun da önüne geçmi<span>ş</span><span>. </span><br /> <br /> <strong>Bölgeye yönelik adımlarda</strong> <strong><span>“</span></strong><strong>Esad ile de görü<span>ş</span>ülmelidir<span>”</span></strong> <strong><span>ş</span></strong><strong>eklinde bir görü<span>ş</span></strong> <strong>dillendirilmesine nasıl</strong> <strong>bakıyorsunuz</strong><strong><span>?</span></strong><br /> Bir defa bölgenin kontrolü ABD<span>’</span>de... Dolayısıyla müzakere ABD ile yapılıyor. Afrin<span>’</span>i soracak olursanız<span>, </span>orası Esad<span>’</span>ın de<span>ğ</span>il Rus kontrolü altındaydı<span>. </span><span>İ</span>dlip<span>’</span>i de Ruslarla konu<span>ş</span>uyoruz. Kendi halkına kar<span>ş</span>ı silah kullanmı<span>ş</span><span>, </span>katliamlar yapmı<span>ş</span> Esad<span>’</span>ı muhatap aldı<span>ğ</span>ınızda bir katili, diktatörü muhatap almı<span>ş</span> olmak Türkiye<span>’</span>nin prestijini sarsar, gerçekten zor bir duruma sokar. Uluslararası mahkemelerde, di<span>ğ</span>er platformlarda Türkiye bunu gündemde tutmalı<span>. </span>Bugüne kadarki dı<span>ş</span> politika stratejilerimizi yerle bir eder, tutarlılı<span>ğ</span>ınızı kaybedersiniz<span>. </span><span>İ</span>kna gücünüzü yitirirsiniz. Kimse de sizi dinlemez, güvenmez. Bütün bölge halkı<span>, </span>siyasetçileri, ileri gelenleri Türkiye<span>’</span>ye güveniyor. Bu da Esad<span>’</span>la görü<span>ş</span>memek, Sisi<span>’</span>ye mesafe koymakla mümkün oldu. Bunların me<span>ş</span>ruiyetini tanımadı<span>ğ</span>ını göstererek ba<span>ş</span>ardı<span>. </span>Bu çok önemli ve de<span>ğ</span>erli bir tutumdur. Bu tutumun devam ettirilece<span>ğ</span>ini dü<span>ş</span>ünüyorum<span>.</span><br /> <br /> <strong>Fırat<span>’</span>ın</strong> <strong>do<span>ğ</span>usuna yapılacak operasyon sonrası</strong> <strong>Rusya ve</strong> <strong><span>İ</span></strong><strong>ran<span>’</span>ın</strong> <strong>tepkileri nasıl</strong> <strong>olabilir</strong><strong><span>?</span></strong><br /> Her birinin ayrı tepkisi var<span>. </span><span>Ş</span>am, bunu çok istemeyecektir. Türkiye<span>’</span>nin topraklarına girmesini istemeyecektir. Rusya<span>’</span>dan da bir tepki gelecektir. Bu tepkilerin Türkiye<span>’</span>yi ne kadar etkileyece<span>ğ</span>i konusunda kesin bir durum yok. Rusya, en azından Türkiye<span>’</span>nin bölgedeki etkisini kırılmasını bekleyecek, i<span>ş</span>ine gelecektir. Burada bir çok madde içiçe geçmi<span>ş</span> durumda. Türkiye<span>’</span>nin müdahalesi <span>İ</span>ran, Rusya ve Suriye için ilk ba<span>ş</span>ta problemli görünse de, hem bir terör örgütünden, hem de ABD gibi bir gücün etkisinden bölgenin temizlenmesi açısından zemin olu<span>ş</span>turaca<span>ğ</span>ından avantaj bile görülebilir<span>.</span><br /> <br /> <strong><span>İ</span></strong><strong>srail</strong><strong><span>?</span></strong><br /> <span>İ</span>srail için öncelikli olan kendi sınırıyla ilgili bölge... Hizbullah ve <span>Ş</span>ii milisler. Orada kendileri açısından güvenli bölge olu<span>ş</span>tu<span>. </span><span>İ</span>srail<span>’</span>in uzun vadede kendi lehine buldu<span>ğ</span>u <span>“</span>terör koridoru<span>”</span>nu ise Türkiye Zeytindalı operasyonuyla bunu sekteye u<span>ğ</span>rattı<span>. </span>Elbette bir refleksi olacaktır<span>, </span>fakat günün sonunda onu birebir ilgilendiren durum yok<span>.</span><br /> <br /> <strong>Suudi Arabistan</strong> <strong><span>İ</span></strong><strong>srail<span>’</span>in talimatıyla DA<span>İŞ</span></strong> <strong>ve PKK-YPG<span>’</span>yi finanse ediyor ama</strong><strong><span>?</span></strong><br /> Burada Suudi Arabistan ve <span>İ</span>ran çeki<span>ş</span>mesi öne çıkıyor. Suudilerin YPG<span>’</span>yi bölgedeki <span>İ</span>ran nüfuzunu kırmaya yönelik finanse etti<span>ğ</span>inden bahsedilebilir. Tabi ABD de <span>“</span>Ben silah veriyorum, sen de parasını ver<span>”</span> diyor. Buna mecburlar<span>.</span><br /> <br /> <strong>Bu operasyon</strong> <strong><span>İ</span></strong><strong>ran<span>’</span>ın</strong> <strong>da i<span>ş</span>ine gelen bir operasyon olabilir mi</strong><strong><span>?</span></strong><br /> Evet. Bir yandan öyle bir yandan da Türkiye<span>’</span>nin etkinli<span>ğ</span>inin artması sözkonusu. Zaten YPG ile <span>İ</span>ran milisleri çatı<span>ş</span>ma halinde. Bunu rejim engelliyor. Girift ili<span>ş</span>kiler var. Bir yandan <span>İ</span>ran da PKK-YPG<span>’</span>yi o koridorda Türkiye<span>’</span>ye kar<span>ş</span>ı kullanabilir. PKK yekpare bir yapı de<span>ğ</span>il nitekim. ABD<span>-</span><span>İ</span>srail ile yakın kanadı oldu<span>ğ</span>u<span>, </span><span>İ</span>ran<span>’</span>a yakın olan da var<span>.<br /> <br /> Baran Dergisi 657. Sayı</span>