<p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Türkiye’yi terörle mücadelesinde yalnız bırakan ABD ve Avrupa ülkelerinin savunma sanayiinde ambargo uyguladığı biliniyor. Bu ambargonun benzeri şimdi de FETÖ ve PKK’lı teröristlerin takibinde önemli olan siber güvenlikte yaşanıyor. Dünyada, cep telefonlarını inceleyen yazılımlarda tekel olan İsrail ve İsveç firmaları Türkiye’ye satışı durdurdu. Uzmanlara göre bu ambargoyu da yerli yazılımlar için fırsata dönüştürebiliriz.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Cep telefonlarını adli olarak inceleyebilmek ve suç takibi yapabilmek için ihtiyaç duyulan yazılımları üreten İsveç ve İsrail firmaları Türkiye’ye ambargo uyguluyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">İsveç firması MSAB (Micro Systemation AB), 15 Temmuz’daki darbe girişiminden sonra gerektiğinde teknoloji ihracatını kısıtlayan Wassenaar Düzenlemesi’ni gerekçe gösterip Türkiye’ye yazılım satmayı sınırlamıştı.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">İsrail firması Cellebrite ise Tel Aviv’in talebi doğrultusunda geçen ay Türkiye’ye satışları durdurdu. Dünyada neredeyse tekel konumundaki bu iki firmanın ambargosu FETÖ’cülere ait on binlerce telefon başta olmak üzere terör soruşturmalarına zarar vermeyi hedefliyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><b><span style="font-family:Georgia, serif">Telefondan kopya alıyor</span></b></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Bilişim suçlarında, mobil cihazların incelenebilmesi için birçok şirket farklı yazılım geliştiriyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Günümüzde telefon üreticileri kullanıcıların gizliliğini ve güvenliğini sağlamak için sürekli yeni önlemler alıyor. Bu nedenle cihazların şifrelerini kırarak birer kopyalarını alabilmek siber güvenlik firmalarının önündeki en büyük zorluk haline geldi.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">İncelemeler kopya (imaj) üzerinden gerçekleşiyor. Rusya Büyükelçisi Andrey Karlov’u öldüren FETÖ’cü Mevlüt Mert Altıntaş’ın şifreli telefonundaki bilgilerin elde edilmesi için gösterilen çaba adli bilişim yazılımlarını ne kadar hayati önemde olduğunu gösteriyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><b><span style="font-family:Georgia, serif">Dünyada 3 büyük şirket var</span></b></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">MSAB (İsveç) ve Cellebrite (İsrail) polis, jandarma ve adli tıp görevlilerinin olmazsa olmazı yazılımlarını üreten, yani “mobil cihazlarının imajlarını kopyaları”nın alınmasını sağlayan iki firma.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Aslında özellikle şifre kırma üzerinde uzmanlaşmış üçüncü bir şirket daha var: Grayshift. Ancak ABD merkezli Grayshfit, Washington’un talebi doğrultusunda ürünlerinin satışını sadece istihbarat terminolojisinde Beş Göz (Five Eyes) denilen ABD, İngiltere, Kanada, Yeni Zelanda ve Avustralya ile sınırlı tutuyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Bu adli bilişim yazılımlarında ticari kaygılardan çok politik, stratejik ve diplomatik kriterlerin belirleyici olduğunun önemli bir kanıtı.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><b><span style="font-family:Georgia, serif">Bir lisansı 15 bin dolar</span></b></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">İsrailli Cellebrite firması 1999’da kuruldu. İlk zamanlarda Nokia, Motorola ya da Ericsson arasında adres ve telefon bilgilerinin transferini sağlıyordu. 2006 yılında Ericsson, Motorola ve Nokia ‘silinip’ iPhone, Samsung ve HTC gibi akıllı telefonlar hayatımıza girince mobil incelemelere yöneldi.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Kısa süre önce 110 milyon dolarlık yatırım alan şirketin değeri 1 milyar doları geçti. Bu firma yazılımlarının önemi ve rakipsiz olmanın özgüveniyle çok yüksek fiyatlarla pazarlıyor. Yeni Şafak muhabirinin ulaştığı bilgiye göre Cellebrite’ın sadece bir lisansının ücreti 15 bin doları buluyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Cellebrite’ın iki ana ürünü var: ‘UFED’ mobil cihazların imajlarını alıyor. ‘Physical Analyzer’ ise alınan imaj üzerinden analiz ve inceleme yapılmasına imkân tanıyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><b><span style="font-family:Georgia, serif">Türkiye’de en yaygını</span></b></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Tam miktar bilinmemesine rağmen Türkiye’de Emniyet, Jandarma ve Adli Tıp Kurumu’nun incelemeler için Cellebrite kullandığı biliniyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Her yazılım güncelleme desteğiyle alınıyor. Cellebrite o süre boyunca güncellemeleri sağlıyor. Güncelleme bittiğinde duruma göre ya yeni güncelleme ya da yeni lisans alınıyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Teknolojik gelişmeler hızlı olduğu için güncellemeler zorunlu. Telefon şifrelerinin kırılması, her yeni çıkan modelle yeniden başlayan bir süreç. Her yeni telefon modeliyle adli bilişim firmaları yeni bir yarışa giriyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><b><span style="font-family:Georgia, serif">FBI Cellebrite’a başvurdu</span></b></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Pazar payının büyük oranda sahibi olan Cellebrite, aynı zamanda ünlü kişilere yapılan siber saldırılar ve terör olaylarında en çok adı duyulan firma. 2 Aralık 2015’te ABD’nin San Bernardino kentinde 14 kişinin öldürüldüğü terör saldırısında, saldırganlardan birinin şifreli telefonundaki bilgilere ulaşmak isteyen FBI, Apple’dan ret cevabı alınca Cellebrite’a başvurmuştu. FBI, iPhone 5C model telefonun çözümü için Cellebrite’e 1 milyon dolardan fazla para ödedi.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><b><span style="font-family:Georgia, serif">15 Temmuz’dan sonra arttı</span></b></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Türkiye’deki kolluk kuvvetleri de dünyadaki gibi büyük oranda Cellebrite’ı kullanıyor. Yıllardır süren alımlar, 15 Temmuz darbe girişiminden sonra ihtiyaç artınca 2016 yılının sonlarında büyük miktarlara çıktı.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">İşte bu ticaret, geçen ay İsrail devleti Türkiye’yi ihraç listesinden çıkarınca durdu. Cellebrite Türkiye’de daha önce çalıştığı kurumlara yazılım göndermeme kararı aldı. Yeni Şafak’ın ulaştığı bilgilere göre karar sadece yeni lisanslarla sınırlı değil güncellemeleri de kapsıyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><b><span style="font-family:Georgia, serif">Yerli yazılım daha güvenli olur</span></b></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Uzmanlar, ambargonun hem terör hem adli suçların takibi açısından sorun haline gelebileceğini ifade ediyor. Ancak İHA/SİHA ve savunma sanayiindeki diğer ürünlerde uygulanan ambargo nasıl SİHA’larda bir sıçrama sağladıysa, bu krizin de fırsata çevrilebileceği belirtiliyor. Yerli yazılımın diğer avantajları, Türkiye’deki kolluk kuvvetlerinin taleplerinin daha hızlı karşılanabilmesi ve mahrem soruşturmaların daha güvenle yapılması olacak.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><b><span style="font-family:Georgia, serif">Ruslar yetersiz</span></b></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Halihazırda Grayshift, Cellebrite ve MSAB’ın üçü de şifre kırmayı içeren imaj kopyalama yazılımlarını Türkiye’ye vermiyor. Bunlara alternatif Rus yazılımları da bulunuyor. Ancak bu yazılımlar adli analiz açısından yeterli olsalar da şifre kırma içeren “imaj kopyası alma” konusunda istenilen seviyede olmadıkları ifade ediliyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><b><span style="font-family:Georgia, serif">İnceleme nasıl yapılıyor</span></b></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Soruşturmalarda telefon incelemesinde önemli olan dijital delil bütünlüğünün bozulmaması. Bu nedenle mahkemelere gidecek incelemeler telefon diskinin kopyası (imaj) üzerinden yapılıyor. Veriler şifreli olduğu için önce yazılımla kırılıyor ardından telefonun içeriği analiz programlarıyla detaylıca analiz ediliyor. İncelemeler şüphelilerin mesajlaşmalarını, internet tarayıcısı ve kablosuz ağ bağlantı bilgilerini, arama geçmişini, konum bilgileri ile IP adresini kapsıyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><b><span style="font-family:Georgia, serif">15 Temmuz’dan sonra durdurdu</span></b></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">MSAB (Micro Systemation AB), mobil cihazların kopyalarının alınması ve şifrelerin kırılmasında önde gelen iki firmadan biri.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">İsveç kökenli bu firma yönetiminde siyasetçilerin bulunması adli bilişim yazılımlarının temsil ettiği değeri gösteriyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">MSAB, 15 Temmuz’daki darbe girişiminden sonra Avrupa Komisyonu’nun bazı kararlarına sığınarak Türkiye’yi yazılım satmayı durdurdu.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">Avrupa Komisyonu’nu bahane etse de aslında esnek bir satış politikası izleyen MSAB, ülkedeki bir kuruma ihraç yasağını uygularken bir diğer kurumu yasaktan muaf tutabiliyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Calibri, sans-serif"><span style="font-family:Georgia, serif">İlginç bir diğer konu MSAB’ın yasağı sadece “kritik kırma şifre yazılımları” için uygulaması. Piyasada muadili bulunan ve “Soft License” olarak sunduğu inceleme yazılımını ise talep edenlere satıyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"></p> <p style="margin:0cm 0cm 10pt"><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Lucida Sans Unicode,Lucida Grande,sans-serif;"><i>Yeni Şafak - </i></span></span><span style="font-size:16px;"><span style="font-family:Lucida Sans Unicode,Lucida Grande,sans-serif;"><i>13.06.2021</i></span></span></p>