ABD’de her yıl sonunda siyasi gündemi meşgul eden bütçe tasarısı tartışmaları bu kez alışılmışın ötesinde neticeler doğurdu. 2026 mali yılı bütçesi üzerindeki anlaşmazlığın bir türlü aşılamaması nedeniyle federal hükümet 40 gündür kapalı. Bu süre, ülke tarihinde şimdiye kadar yaşanan en uzun hükümet kapanması olarak kayda geçti. Kapanma milyonlarca kişiyi doğrudan etkiliyor. Kapanma gerçekleştiğinde federal hükümetin fonları kesildiği için “kritik önemde” görülmeyen kamu çalışanları ücretsiz izne çıkarılırken, görevine devam edenler ise maaş alamıyor. Bu durum, Almanya’daki ABD askerlerine maaş ödemeleri yapılamadığı için “aşevlerinden destek alın” çağrısı yapılmasından, hava trafik kontrolörlerinin yetersizliği nedeniyle binlerce uçuşun iptal edilmesine kadar uzanan ciddi aksaklıklara yol açtı. Gıda yardımı alan milyonlarca kişi de ödemelerin durmasıyla zor durumda. Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, bütçe krizini aşmak için hafta sonu da müzakerelerini sürdürdü; ancak tarafların temel harcama kalemleri konusundaki görüş ayrılıkları nedeniyle kısa vadede bir çözüm umudu görünmüyor.
Milyonları tesirine soktu
ABD tarihinin en uzun süren hükümet kapanmasının 40’ıncı gününde yaklaşık 1.4 milyon federal çalışan maaşını alamaz halde. Ulaştırma Bakanlığı, hava trafik kontrolörlerinin yetersizliği nedeniyle 40 havalimanında uçuşların yüzde 10 oranında azaldığını duyururken, son üç günde binlerce uçuş iptal edildi on binlercesi ise rötara uğradı. Kapanma süresince, 41 milyon kişinin faydalandığı gıda yardımı programı SNAP’a fon aktarılamadı. Trump yönetimi, SNAP gıda yardımlarını yeniden başlatacağını ve insanların normalde aldığından daha az ödeme yapacağını iddia ederken bir federal yargıç, Trump yönetimine ödemeler için yeterli para bulmasını emretti. Almanya’da görevli yaklaşık 37 bin ABD askeri için ise acil sosyal yardımlara, kredilere, gıda bankalarına ve gönüllülerin artan yiyecekleri halka açık buzdolapları aracılığıyla dağıttığı gıda paylaşım kuruluşlarına yönlendiren bir kılavuz yayınlandı. BBC’ye göre analistler, kapanmanın devam ettiği her hafta ekonomik yaklaşık 15 milyar dolar kayıp yaşanacağını tahmin ediyor.
Geçici uzlaşma
Federal hükümetin yeniden açılması için Senato’da Demokratlar ve Cumhuriyetçiler geçici bütçe konusunda uzlaştı.
Pazar akşamı yapılacak oylamada, hükümeti ocak sonuna kadar fonlayacak tasarının kabul edilmesi bekleniyor. Onaylanması halinde tasarı Temsilciler Meclisi’ne, oradan da Başkan Donald Trump’a gönderilecek. Trump’ın imzasıyla hükümetin yeniden açılması öngörülüyor.
Ilımlı Demokrat senatörler Jeanne Shaheen, Maggie Hassan ve Angus King, 3 yıllık harcama planı kabul edilirse “evet” oyu vereceklerini açıkladı. Demokratlar ayrıca, sağlık sübvansiyonlarının uzatılması şartından geri adım atarak sürecin önünü açtı.
Cumhuriyetçi Senato Çoğunluk Lideri John Thune uzlaşmayı doğrularken, Trump da “Hükümetin yeniden açılmasına çok yaklaştık.” değerlendirmesinde bulundu.