Zelenskiy'nin "diplomatik fırsatları" görüşmek üzere Trump ile temasa geçeceği belirtilen açıklamada, "Ukrayna, bu yılın başından itibaren Trump'ın kan dökülmesini sona erdirmek için yaptığı önerileri desteklemiştir" denildi. Kiev yönetimi, ABD ve Avrupa ile "yapıcı bir şekilde" çalışmaya hazır olduklarını vurgulayarak, masadan kaçma lükslerinin olmadığını zımnen kabul etti.
Planın can alıcı noktası: Toprak tavizi
Sızan bilgilere göre, Trump'ın 28 maddelik planı, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünden vazgeçmesi üzerine kurulu. Planda, ABD ve diğer ülkelerin Kırım ve Donbas'ı yasal olarak olmasa da fiili olarak Rus kontrolünde tanıması öngörülüyor.
Washington kaynaklı iddialara göre plan şunları içeriyor:
Fiili Rus kontrolü: Rusya, Luhansk ve Donetsk (Donbas bölgesi) üzerindeki hakimiyetini sürdürecek.
Askerden arındırılmış bölge: Ukrayna ordusu Donbas'tan çekilecek ve bölge askerden arındırılmış alan (DMZ) ilan edilecek.
Güvenlik garantisi: Rusya'nın bu bölgelere asker konuşlandırmaması karşılığında, Ukrayna'nın gelecekteki olası Rus saldırılarına karşı ABD tarafından güvenlik garantisi altına alınması tartışılıyor.
ABD'li yetkililer, savaşın devam etmesi halinde Ukrayna'nın daha fazla toprak kaybedeceğini, bu nedenle mevcut durumun dondurulmasının "ehvenişer" olduğunu savunuyor.
Kremlin temkinli: "Gerçek bir müzakere yok"
Planın Rusya kanadındaki yankısı ise şimdilik mesafeli. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, henüz ABD ile plan üzerinde resmi bir müzakere yürütülmediğini belirtti. Peskov, "Temaslar sürüyor ancak buna bir istişare süreci demek için erken. Herhangi bir barış planı, savaşın asıl nedenlerini (NATO genişlemesi ve güvenlik tehditleri) ortadan kaldırmalıdır" diyerek Moskova'nın şartlarından taviz vermeyeceğinin sinyalini verdi.
Sürecin mimarlarında "Türkiye" detayı
Planın en dikkat çekici yönlerinden biri de hazırlık aşamasında Türkiye'nin oynadığı rol oldu. Sürece yakın kaynaklar, Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Ukraynalı yetkililer arasındaki görüşmelerde Türkiye ve Katar'ın kilit rol üstlendiğini öne sürdü.
Kaynaklar, "Gazze'deki süreçte olduğu gibi, Ukrayna savaşının sona erdirilmesinde de Türkiye ve Katar'ın arabuluculuğu belirleyici oluyor" değerlendirmesinde bulundu. Bu durum, Ankara'nın küresel krizlerdeki vazgeçilmez konumunu bir kez daha teyit etti.