<p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, dünya genelindeki engelli sayısının 1 milyarı aştığı ve yaklaşık her 5 engelliden 4'ünün gelişmekte olan ülkelerde yaşadığı bildirildi.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Engellilik, bir sağlık sorunuyla kişisel ve çevresel faktörler arasındaki etkileşimi ifade ediyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Engellilerin sayısı hızla artmaya devam ederken, artışın başat nedenleri olarak demografik eğilimler, kronik sağlık sorunlarındaki artış ve yaşlanma gösteriliyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Dünya genelinde bir milyardan fazla kişinin engelli olduğu tahmin edilirken, bu sayı dünya nüfusunun yüzde 15’ine tekabül ediyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Öte yandan 15 yaş ve üzeri yaklaşık 190 milyon kişi işlevsel hareketlerde önemli güçlükler yaşıyor ve rutin sağlık hizmetlerine ihtiyaç duyuyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">DSÖ, hemen herkesin hayatının belli bir döneminde geçici veya kalıcı bir tür engelle karşı karşıya kalmasının muhtemel olduğunu belirterek engelli kişilerin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından orantısız şekilde etkilendiğinin altını çizdi.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px"><b>İnsan hakları ihlallerine maruz kalıyorlar</b></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Engelliler, bedensel engellerin yanı sıra engelli oldukları için maruz kaldıkları insan hakları ihlalleriyle de mücadele etmek zorunda kalıyorlar.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Dünyanın birçok bölgesindeki engelliler şiddet, istismar, ön yargı ve kötü muamele gibi birden fazla hak ihlaline maruz bırakılıyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Engelli ferdler ayrıca sağlık ya da sağlıkla ilgili hizmetlere erişim noktasında engellemeler, ayrımcılık ve damgalamalarla karşılaşabiliyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Engelliler, sağlık hizmetlerinden faydalanmak istediklerinde ön yargı ve ayrımcılığa maruz bırakılarak düşük kalitede hizmet almak zorunda kalıyorlar.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">DSÖ, engellilerin, sağlık sistemlerinin tüm seviyelerinde, özellikle de birinci basamak sağlık hizmetlerine entegre edilmesinin ivedi bir şekilde yaygınlaştırılmasının önemine dikkati çekiyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px"><b>Sağlık hizmetlerine erişimde maddi bariyer</b></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Engellilik son derece çeşitlilik gösterebiliyor ve engelli insanların bazıları kapsamlı sağlık bakımı gereksinimlerine ihtiyaç duyarken, bazılarının söz konusu bakımlara ihtiyacı olmayabilir. Ancak tüm engelliler, her insan gibi temel sağlık hizmetlerine erişime ihtiyaç duyuyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Düşük gelirli ülkelerde yaşayan engellilerin yarısından fazlasının uygun sağlık hizmetlerini karşılayacak imkanlara sahip olmadığı tahmin ediliyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Engelliliğin düşük gelirli ülkelerde daha yaygın olması ve engellilikle yoksulluk arasındaki doğru orantı, engellilikle mücadelenin en etkili yolunun toplumsal kalkınma olduğunu ortaya koyuyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Birleşmiş Milletler (BM) Engelli Hakları Sözleşmesi’nin 25. Maddesi, engelli kişilerin ayrımcılığa uğramadan en yüksek sağlık imkanlarına ulaşma hakkını savunuyor. Ancak çok az ülke engelli vatandaşları için yeterli kalitede sağlık hizmeti sunuyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Birçok engellinin temel sağlık hizmetinden yararlanmak için seyahat ve temel ilaç masraflarını dahi karşılayamayacak durumda olduğu ifade ediliyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px"><b>Engellilerin yüzde 80’i gelişmekte olan ülkelerde</b></span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">BM’nin aktardığı verilere göre, bir milyar engellinin yüzde 80’i gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Engelli nüfusun yaklaşık yüzde 46’sı 65 yaş ve üzeri kişilerden oluşuyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Söz konusu verilere göre, her beş kadından birinin hayatının bir bölümünde engelli olması muhtemel görünürken, bu oranın çocuklarda 10’da bir seviyelerinde görüldüğü tahmin ediliyor.</span></span></span></p> <p style="margin:0cm 0cm 8pt"><span style="font-size:18px;"><span style="font-family:Georgia,serif;"><span style="line-height:17.1200008392334px">Öte yandan engellilerin şiddete maruz kalma olasılığının 4 ila 10 kat daha fazla olduğu belirtiliyor.</span></span></span></p>