Madagaskar’ın başkenti Antananarivo’da 25 Eylül 2025’ten itibaren elektrik ve su kesintileri nedeniyle başlayan protestolar, kısa sürede geniş bir etki sahasına yayıldı.
Cumhurbaşkanı'nın Fransa bağlantısına milli refleks
Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’nın Fransız vatandaşlığı ve Madagaskar’ın eski sömürge geçmişi, protestoların tarihî hafıza ve ulusal bilinç boyutunu güçlendirdi. 12 Ekim’de Rajoelina, güvenli bir yer bulduğunu açıklayarak ülkeyi terk etti; konumunun belirsizliği, gelişmelerin seyrinde dikkatle izlendi. Antifransız dalga, tarihî ve toplumsal hafızayla bağlantılı olarak, halkın tepki biçiminde görünür oldu.
Afrika'nın hassas damarları
Altyapı eksiklikleri, Afrika genelinde benzer örneklerle birlikte değerlendirildiğinde, toplumsal hareketlilikle ilişkili bir desen sunuyor. Nijerya’da 2022’de elektrik grevleri kitlesel eylemlere yol açarken, Güney Afrika’da 2008–2010 yıllarında su ve elektrik kesintileri protestoların görünürleşmesini sağladı. Zimbabve’de kronik hizmet yetersizlikleri ve yoksulluk, toplumsal tepkileri görünür kıldı. Madagaskar’da da kesintiler, halkın devlet kurumlarına yönelen dikkatini yoğunlaştırdı ve protesto biçimlerinde kendini gösterdi.
Z kuşağı dalgası
Z kuşağının dijital araçlarla örgütlenmesi, protestoların hızla yayılmasını sağladı. Nepal ve Sri Lanka örneklerinde olduğu gibi, sosyal medya ve çevrimiçi ağlar üzerinden bilgi paylaşımı ve eylem koordinasyonu gerçekleşti. Madagaskar’da hükümet değişikliği yaşanmasa da, toplumsal bilinç ve katılım açısından etkiler gözlemlendi; genç kuşak, dijital mobilizasyonun politik görünürlük ve farkındalık yaratmadaki kapasitesini sergiledi.
Ordu da safını tuttu
Ordunun konumu da gelişmelerin gözlemlenmesinde önemli bir unsur oldu. CAPSAT adlı elit birim, protestocuların yanına konumlandı ve halk tarafından görünür kılındı. Bu yaklaşım, devlet kurumlarıyla halk arasındaki etkileşimin algılanmasını kolaylaştırdı ve toplumsal tepkilerin gözlemlenmesine aracılık etti.