Osmanlı mimarlığının zirve ismi Mimar Sinan, vefatının yıl dönümünde rahmet ve hürmetle anılıyor. 1489 yılında Kayseri'nin Ağırnas köyünde doğan Sinan, küçük yaşta İstanbul’a gelerek Enderun’da eğitim aldı. Bu eğitim süreci, onun teknik bilgiyle sanat zevkini birleştirdiği mimari anlayışının temelini oluşturdu.
Osmanlı ordusuyla katıldığı seferlerde köprü, yol, kale gibi yapıların inşasında görev alan Sinan, bu dönem boyunca mühendislik tecrübesi kazandı. 1539 yılında Kanunî Sultan Süleyman tarafından başmimarlığa tayin edildi. Bu görevde Kanunî döneminden başlayarak II. Selim ve III. Murad devrine kadar yaklaşık kırk yıl boyunca Osmanlı coğrafyasının farklı bölgelerinde şehirleri imar etti.
İstanbul’daki Süleymaniye ve Edirne’deki Selimiye camileri, onun mimarlıkta ulaştığı yüksek seviyenin sembolleri arasında yer aldı. Yapılarında taş, su, ışık ve mekân arasında uyum sağlandı. Her yapı, ait olduğu çevreyle bütünlük kuracak şekilde planlandı. Minarelerin yerleşiminden kubbelerin taşıyıcı sistemlerine kadar her unsur belli bir hesap üzerine kuruldu.
Mimar Sinan, estetik ile fonksiyon arasında denge gözeten bir anlayış ortaya koydu. Bu sebepten Sinan’ın eserlerinde sadelikle haşmet, ölçüyle zarafet bir araya gelir. Kubbelerle semaya yöneliş, minarelerle vakur bir duruş sağlanır. Yapıların iç dengesi ile çevresi arasında kurduğu uyum, teknik olmakla birlikte ait olduğu mekâna ruh katar, kimlik kazandırır.
Cami, medrese, köprü, hamam, türbe, imaret ve su yollarından oluşan yüzlerce eseriyle hem şehir düzenini inşa etti hem de mimari zevki yükseltti. Yalnız İstanbul değil, Halep’ten Budin’e, Mekke’den Mostar’a kadar geniş bir coğrafyada imzası görüldü.
Kendisinden sonra gelen mimarlar, onun ortaya koyduğu ölçüyü esas aldı.
Klâsik Türk mimarisinin kurucu ölçülerini belirleyen Mimar Sinan, sadelik ve simetriye verdiği önemle farklı çağlardan birçok mimar ve sanatkârı etkiledi. Onun geliştirdiği yapım teknikleri ve oranlar, asırlara meydan okuyan sağlam yapılar ortaya çıkardı.
Vefatının yıl dönümünde, taşla konuşan bir medeniyet dili kuran Mimar Sinan’ı rahmet ve şükranla anıyor; şehirleriyle birlikte ruhları da inşa eden bu büyük ustanın emanetine sahip çıkmayı bir sorumluluk olarak görüyoruz.
