Son gelişmeler
Suriye'de muhalifler Halep merkeze girdi! Bir açıklama da Rusya'dan geldi.
Esad'a bağlı güçlerle çatışan rejim karşıtı silahlı gruplar, Halep kent merkezine girmeye başladı. Rusya'dan yapılan açıklamada ise, Esad yönetimine "durumu hızlıca kontrol altına alması" çağrısı yapıldı.
Suriye'de Heyet Tahrir Eş-Şam'ın (HTŞ) başını çektiği muhalif güçler, rejim güçlerine karşı Halep'e büyük bir operasyon başlattı. İki gündür süren çatışmalarda muhalifler, Halep'e 1 kilometre mesafeye kadar yaklaştı ve 400 kilometrekarelik alanın kontrolünü ele aldı. Dünden itibaren Halep ve İdlib'de 56 yerleşimi ele geçiren silahlı gruplar, çok sayıda Esad rejimi askerini öldürdü.
Ayrıca Halep'in batısına düzenlenen bir saldırıda İran Devrim Muhafızları Ordusu komutanlarından Tuğgeneral Keyumers Purhaşimi'nin öldüğü bildirildi.
HTŞ ve bazı yerel muhalif grupların 56 köy ve noktayı ele geçirdiği ve Halep merkezine 1 kilometreye kadar yaklaştığı ileri sürüldü.
HTŞ'ye bağlı muhaliflerin Halep'e giriş anı
Halep kentinin dış mahallerine bir kilometre kadar yaklaşan ve yaklaşık 400 kilometrekarelik alanın kontrolünü ele alan rejim karşıtı gruplar, ayrıca Halep Neyrap Askeri Havaalanı'na dronlarla saldırdı ve bir helikopteri imha etti.
Esed rejimi, çatışmalar sürerken sivil yerleşim birimlerini karadan karaya atış yapılan silahlarla hedef aldı.
İdlib'de tansiyon yükseliyor
Abdullah Çiftçi’ye göre, Türkiye, Rusya ve İran arasında 2019-2020 yıllarında varılan İdlib mutabakatına göre muhaliflerin belirli bölgelerde kalmasına izin verilmişti. Ancak Esad güçleri, Rusya’nın hava desteğiyle anlaşmaya aykırı olarak muhaliflerin kontrolündeki bölgeleri ele geçirmeye devam etti.
Türkiye, daha önce muhaliflerin Halep’e yönelik operasyonlarını engellemişti. Bu seferki ilerleyişe izin verilmesinin altında yatan nedenler ise belirsizliğini koruyor. Kimyasal silah kullanımı ve sivilleri hedef alan saldırıları nedeniyle uluslararası toplumda tepki çeken Esad rejimine karşı Türkiye’nin tavrında bir değişiklik olup olmadığı ise henüz net değil.
ABD ve İsrail’in HTŞ’yi harekete geçirdiğine dair iddialar mevcut olsa da, Türkiye’nin bilgisi ve onayı olmadan böyle bir hamlenin gerçekleşmesinin mümkün olmadığı düşünülüyor. Esad'ın Moskova'ya acil bir ziyaret gerçekleştirmesi ve Putin ile görüşmesi, bölgede yaşanan gelişmelerin ciddiyetini ortaya koyuyor.
Türkiye ve Rusya arasında, İdlib’in geleceği ve muhaliflerin statüsü konusunda yeni bir pazarlık sürecinin başlayabileceği öngörülüyor. Türkiye’nin Suriye’deki önceliğinin sınır güvenliğini sağlamak ve terör örgütlerinin faaliyetlerini engellemek olduğu biliniyor. Suriye Milli Ordusu'nun henüz çatışmalara dahil edilmemiş olması da dikkat çekici.
Rejim askerleri esir alındı
Rejim karşıtı silahlı gruplar, kontrolüne aldığı bölgelerde Esed rejimine ait ağır silahlar ve depolar ile askeri araçları ele geçirdi. Çatışmalarda çok sayıda rejim askeri öldü, silahlı gruplar onlarca rejim askerini esir aldı.
Bölgedeki çatışmalardan kaçan yaklaşık 10 bin sivil, İdlib kırsalına sığındı.
Muhaliflerin kontrolüne geçen yerler
Rejim karşıtı grupların Halep'in batı kırsalında kontrolünü ele geçirdiği yerleşim yerleri ve noktaların arasında El Ragib Tepesi, Kuptan Dağı, Debbabat Tepesi, Ancara beldesi, 46. Liva ile Kefer Besme, Basartun, Hur, Elkasimiyye, Acil, Bele, Sellum, Kefer Bissin, Şeyh Akil, Hırderkal, Acemi, Ürumsugra, Uveycil, El Hüte, El Dab'a, Urum Elkübra, Bişantara, Bakdina, Cemiyet Elmaari, Cemiyet Ebu Amşe, Cemiyet Emin, Cemiyet Manahil, Cemiyet er Rıdvan, Mühendisin, Arnaz, Kefernaha, Kanasel, Kefercum, Şeyh Ali, Yaged Elades, Babis, Kefer Naha, Arrade, Mühendisin 2, Başkatin, Zirbe, Mansura, Cemiyet, Er Rahhal, Şuun Elidara, Kemari, İkarde, Elberkum, Miznaz, Keferdeal ve stratejik öneme sahip Kefer Halep yer alıyor. Bu bölgeler, daha önce Esed rejiminin kontrolündeydi.
Operasyonun ana hedefi Halep
Ekip Haber’e konuşan gazeteci-yazar Murat Özer, muhalifler uzun süredir bu operasyona hazırlanıyordu, ancak Hizbullah-İsrail çatışması nedeniyle zamanlama olarak ateşkesin hemen sonrasını seçtiler. Ayrıca, Esad ve Rusya'nın İdlib'e yönelik saldırılarının artması da operasyonun tetikleyicisi oldu. İsrail'in Suriye'deki bazı noktaları bombalamasına rağmen, Esad ve Hizbullah'ın buna sessiz kalıp İdlib'i vurmaya devam etmesi muhalifleri harekete geçirdi. Operasyonun ana hedefinin Halep olduğu açık. Muhalifler, daha önce kaybettikleri bölgeleri geri almak istiyor.
Muhaliflerin ele geçirdiği köyler çoğunlukla boşalmış durumdaydı ve siviller, evlerine geri dönebilme umuduyla muhalifleri destekliyor. Esad rejimi ve Şii milislerin zulmü de sivillerin muhaliflere yönelmesinde etkili oldu. Suriyeli muhalifler, Esad rejimi, İran destekli Şii milisler, Rusya ve PKK gibi çok sayıda düşmana karşı savaşıyor. Esad rejiminin İran destekli Şii milisler aracılığıyla bölgenin demografik yapısını değiştirme çabaları, muhaliflerin en önemli mücadele sebeplerinden biri.
İdlib'deki muhalif grupların yanı sıra, Suriye Milli Ordusu'nun bazı bileşenleri ve Deyr-i Zor ile Rakka'dan göç ettirilen Arap aşiretleri de operasyona katılıyor. Suriye Milli Ordusu'nun henüz resmen katılmayan unsurları da, askerlerinin bireysel olarak operasyona katılmasına izin veriyor. Bu da operasyona geniş bir desteğin olduğunu gösteriyor.
Ne olmuştu?
Suriye'deki çatışma alanlarından İdlib, son dönemlerde yeni bir hareketlilik merkezi haline geldi. Bölgedeki muhalif güçler, Esad rejimi ve onun ana destekçisi Rusya arasında giderek artan bir gerilim hâkim. Özellikle İdlib ve Halep sınırlarında çatışmalar yoğunlaştı.
Suriye’nin İdlib bölgesinde, Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) öncülüğündeki muhalif güçler Halep çevresine ilerleyiş kaydetti. 32 köy ele geçiren muhalifler, Esad güçlerinin mevzilerini terk etmesiyle oluşan boşluktan faydalandı. Muhaliflerin elinde intihar saldırılarında kullanılan dronelar olduğu da gelen bilgiler arasında. Bu hamle, Esad güçlerinin sivilleri hedef alan ve bir Kur'an kursunun da aralarında bulunduğu yerleşim yerlerini bombalaması sonucu 30 sivilin ölümü ve 100’den fazla kişinin yaralanması üzerine misilleme olarak değerlendiriliyor. Saldırıda onlarca çocuk da hayatını kaybetti veya yaralandı.
