Pakistan Hava Kuvvetleri'nin (PAF) bel kemiğini oluşturan Çin ile ortak geliştirilen JF-17 Thunder savaş uçakları, hem maliyet etkinliği hem de Pakistan'da son montajının ve kısmi üretiminin (%58 gövde) yapılmasıyla öne çıkıyor. Envanterde 138 adet bulunan ve 50 adet daha sipariş edilen JF-17'ler, son çatışmalarda aktif rol üstlendi. Özellikle Blok III versiyonlarının AESA radarları, gelişmiş elektronik harp sistemleri ve PL-15 uzun menzilli füzelerle modernize edilmesi, Hindistan'ın hava üstünlüğüne karşı önemli bir denge unsuru olarak değerlendiriliyor. Bazı kaynaklar JF-17'lerin Keşmir'deki gerilimlerde Hint MiG-21 ve Su-30 uçaklarını düşürdüğünü iddia etti.
Pakistan'ın Çin'den tedarik ettiği daha modern J-10C savaş uçakları da son çatışmalarda adından söz ettirdi. Pakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı İshak Dar, J-10C uçaklarının Fransız yapımı Rafale dahil 5 Hint uçağını düşürdüğünü belirtti. Bu iddianın bağımsız kaynaklarca doğrulanması halinde, J-10C'nin ilk kez bir başka savaş uçağını düşürmesi ve Rafale'in ilk kez havada vurulması anlamına geleceği ifade ediliyor. Bu uçaklarda kullanılan ve Çin'in beşinci nesil savaş uçağı J-20 için geliştirilen PL-15E hava-hava füzelerinin kalıntılarının Hindistan'da bulunduğu yönündeki haberler de bu iddiaları destekler nitelikte. Pakistan'a satılan modelin 145 km menzilli olduğu belirtilen PL-15 füzeleri, Pakistan'ın hava-hava muharebe kabiliyetini önemli ölçüde artırıyor.
Kara konuşlu hava savunmasında ise Çin'den tedarik edilen HQ-9 tipi uzun menzilli hava savunma füze sistemleri, Pakistan'ın hava sahasını koruma kabiliyetini önemli ölçüde artırdığı belirtiliyor.
Maliyet Avantajı ve Stratejik Bağımlılık
SIPRI verilerine göre Pakistan'ın silah ithalatının yüzde 82'sini Çin'den karşılaması, Pekin'in İslamabad için kilit bir askeri tedarikçi olduğunu gösteriyor. Çin yapımı sistemler, Pakistan'a Batılı muadillerine kıyasla daha uygun maliyetli ve erişilebilir teknolojik çözümler sunuyor. Örneğin, JF-17 Blok III'ün yaklaşık 32 milyon dolarlık birim maliyeti, Hindistan'ın Rafale uçaklarının 80 milyon doları aşan fiyatıyla karşılaştırıldığında bu avantajı net bir şekilde ortaya koyuyor. Bu durum, kısıtlı savunma bütçesine sahip Pakistan'ın Hindistan ile arasındaki askeri dengeyi koruma ve modernizasyon çabalarında Çin'i vazgeçilmez bir ortak haline getiriyor.
Çatışmalardaki performans iddiaları, doğruluğu uluslararası bağımsız kaynaklarca henüz tam olarak teyit edilmese dahi, Çin savunma sanayii ürünlerine yönelik uluslararası ilgiyi ve pazar değerini olumlu etkiliyor. JF-17 ve J-10C gibi platformların "savaşta test edilmiş" olarak algılanması, bu sistemleri potansiyel alıcı ülkeler için daha cazip hale getiriyor. Nitekim, Mayıs 2025'teki gerilimin ardından J-17 ve J-10C uçaklarının üreticisi Avic Chengdu Aircraft Co Ltd'nin hisselerinde artışlar yaşandığı rapor edildi.
Uzmanlar, Çin menşeli sistemlerin Pakistan'a önemli kabiliyetler kazandırdığını kabul etmekle birlikte, Hindistan Hava Kuvvetleri'nin genel filo büyüklüğü, deneyim ve destek altyapısı açısından hala niteliksel ve sayısal bir üstünlüğe sahip olduğuna dikkat çekiyor. Ancak Pakistan'ın Çin'den beşinci nesil FC-31 (J-31) hayalet savaş uçaklarını envanterine katma planları, bu dengeleri gelecekte değiştirebilecek stratejik bir hamle olarak görülüyor.
Sonuç olarak, Pakistan'ın son dönemdeki çatışmalarda kullandığı Çin menşeli savaş uçakları ve hava savunma sistemleri, maliyet-performans dengesi gözetildiğinde ülkenin savunma kapasitesine ve Hindistan karşısındaki caydırıcılığına önemli katkılar sunuyor. Bu sistemlerin sahadaki performansı ve yarattığı etki, küresel silah pazarındaki dinamikleri de etkileme potansiyeli taşıyor.
