İstanbul Kongre Merkezi'nde 29-30 Haziran 2025 tarihlerinde düzenlenen "Küresel Ulaştırma Koridorları Forumu" kapsamında, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı öncülüğünde Somali, Moritanya, Kongo Cumhuriyeti, Gana, Cibuti, Gine ve Liberya ile tarihi bir işbirliğine imza atıldı.
Anlaşma, Afrika limanları ile Türkiye limanları arasında doğrudan bağlantılar kurulmasını, deniz, demir, kara ve hava kargoyu birleştiren çok modlu koridorlar oluşturulmasını ve gümrük süreçlerinin dijitalleşmesini hedefliyor. Bu kapsamda Mersin, Filyos ve Alsancak gibi Türk limanlarının, Mogadişu, Tema ve Doraleh gibi stratejik Afrika limanlarıyla entegrasyonu planlanıyor.
Mutabakat kapsamında TCDD-Taşımacılık, THY Cargo ve Türkiye Liman İşletmecileri Birliği (TÜRKLİM) gibi kurumlar tarafından Afrikalı muhataplara teknik yardım ve kapasite geliştirme programları sunulacak. Projelerin finansmanı için kamu-özel iş birliği (PPP) modelleri ile Türk Eximbank, İslam Kalkınma Bankası (İKB) ve Afrika Finans Kurumu (AFC) gibi uluslararası kuruluşların devreye girmesi öngörülüyor.
Stratejik Hedef: Süveyş ve Cebelitarık'a Alternatif Oluşturmak
İmzalanan mutabakat zaptı, Türkiye'nin iki mega projesi olan Kalkınma Yolu ve Orta Koridor'u Afrika'ya uzatan bir köprü işlevi görüyor. Plana göre, anlaşma sağlanan ülkelerin limanlarına gelen yükler, gemilerle Basra Körfezi'ne, oradan da Irak üzerinden Türkiye'ye ulaşan 1.200 km'lik Kalkınma Yolu demir ve kara yolu hattına aktarılacak.
Bu entegrasyonla, Afrika'dan Avrupa'ya uzanan ticarette Süveyş Kanalı ve Cebelitarık Boğazı'na olan bağımlılığın azaltılması ve daha verimli bir alternatif rota oluşturulması amaçlanıyor.
Türkiye'nin Afrika Açılımında Yeni Bir Aşama
2005'ten bu yana "Afrika Açılımı" politikasıyla kıtadaki diplomatik ve ticari varlığını güçlendiren Türkiye, bu anlaşmayla ilişkileri lojistik koridor ölçeğine taşıdı. Daha önce savunma ve inşaat odaklı ilerleyen işbirlikleri, bu çok uluslu paketle birlikte tedarik zinciri yönetimi ve altyapı entegrasyonu boyutunu kazandı.
Bu hamle, YILPORT, Arkas ve Medlog gibi Türk lojistik firmalarına yeni hatlar açma imkanı tanırken, Afrikalı üreticilerin ham madde ve tarım ürünlerini Avrupa pazarına daha hızlı ve sertifikalı bir şekilde ulaştırmasına olanak sağlayacak. Anlaşmanın, Çin'in "Kuşak ve Yol" ve AB'nin "Küresel Geçit" gibi girişimleriyle rekabet eden, Türkiye merkezli yeni bir jeo-ekonomik eksen oluşturması bekleniyor.
