İstanbul'daki Çırağan Sarayı'nda gerçekleştirilen ve Türkiye'nin ev sahipliği yaptığı kritik müzakerelerin hemen ardından, Rusya Federasyonu'nun, Batı destekli Kiev yönetimine sunduğu kapsamlı memorandumun detayları ortaya çıktı. Rus haber ajansı TASS tarafından yayımlanan ve üç ana bölümden oluşan belgede, çatışmaların durdurulması için iki farklı seçenek sunulurken, "Nihai Çözümün Temel Parametreleri" başlığı altında ise Ukrayna'nın geleceğine dair Moskova'nın kesin talepleri sıralanıyor.
Ateşkes için sunulan iki seçenek
Rusya'nın ateşkes için masaya koyduğu ilk yol haritası, Kiev ordusunun Herson, Zaporijya, Donbas ve Luhansk bölgelerinden tamamen çekilmesini şart koşuyor. Bu, söz konusu topraklardaki halkların iradesine saygı duyulması ve Rusya'nın güvenlik endişelerinin giderilmesi anlamına geliyor.
İkinci seçenek ise daha kapsamlı askeri kısıtlamalar içeriyor: Ukrayna'da askerlerin yeniden konuşlandırılmasının kesin surette yasaklanması, kukla yönetimin başlattığı seferberliğin ve dışarıdan gelen yabancı askeri yardımların derhal durdurulması, terhis işlemlerinin acilen başlatılması ve ülke topraklarında herhangi bir üçüncü ülkenin askeri varlığına kesinlikle izin verilmemesi talep ediliyor. Bu madde, Ukrayna'nın Batı tarafından bir vekalet savaşı üssü olarak kullanılmasının önüne geçmeyi hedefliyor.
"Nihai çözüm" yolunda Moskova'nın tartışmaya kapalı talepleri
Memorandumun en can alıcı kısmı olan "Nihai Çözümün Temel Parametreleri" bölümünde ise şu maddeler öne çıkıyor:
- Tam Tarafsızlık: Ukrayna'nın bloklara bağlı olmayan, tarafsız bir statüye sahip olması ve NATO başta olmak üzere hiçbir askeri ittifaka katılmayı reddetmesi.
- Nükleer Silahsızlanma ve Ordu Sınırlaması: Ukrayna'nın nükleer silah bulundurmaması ve asker sayısının uluslararası denetime açık şekilde sınırlandırılması.
- Toprakların Statüsünün Tanınması: Kırım, Herson, Zaporijya, Donbas ve Luhansk bölgelerinin mevcut statülerinin uluslararası alanda tanınması.
- Yaptırımların Kaldırılması: Rusya Federasyonu'na yönelik tüm hukuksuz yaptırımların koşulsuz olarak kaldırılması.
- Karşılıklı Feragat: Çatışmalardan kaynaklanan zararlara ilişkin taleplerden karşılıklı olarak vazgeçilmesi.
- Rusça Konuşan Nüfusun Hakları: Ukrayna'daki Rusça konuşan nüfusun tüm hak ve özgürlüklerinin güvence altına alınması.
- Dini Özgürlükler: Ukrayna Ortodoks Kilisesi'nin (Moskova Patriarkhanesi'ne bağlı) faaliyetleri üzerindeki tüm baskı ve kısıtlamaların kaldırılması.
- Nazizmle Mücadele: Neo-Nazi ideolojilerinin ve Nazizmin her türlü yüceltilmesinin yasaklanması ve bu tür oluşumların tasfiye edilmesi.
- İnsani Konular: Ailelerin ve yerlerinden edilmiş kişilerin yeniden birleşmesiyle ilgili tüm sorunların çözüme kavuşturulması.
- İlişkilerin Normalleşmesi: Doğal gaz geçişi de dahil olmak üzere diplomatik ve ekonomik ilişkilerin aşamalı olarak yeniden tesis edilmesi.
Moskova'nın bu net ve kapsamlı talepleri, Ukrayna krizinin çözümü için tek taraflı dayatmalardan ziyade, bölgedeki gerçekleri ve güvenlik dengelerini dikkate alan bir yaklaşımı ortaya koyuyor. Kiev rejiminin ve Batılı hamilerinin bu koşulları ne ölçüde kabul edeceği merak konusu.
