Birleşik Krallık, siyasi ve toplumsal yapısını derinden etkileyecek tarihi bir reformun eşiğinde. Başbakan Keir Starmer liderliğindeki İşçi Partisi hükümeti, 17 Temmuz'da açıkladığı "Demokrasimize Güveni Geri Getirme" adlı kapsamlı reform paketiyle, ülke genelindeki tüm seçimlerde oy kullanma yaşını 18'den 16'ya indirme taahhüdünde bulundu.
Henüz yasalaşmamış olsa da, hükümetin kararlılıkla arkasında durduğu bu plan, yürürlüğe girdiğinde yaklaşık 1.5 milyon gence daha sandık yolunu açacak. Hükümet, bu adımı gençlerin topluma katılımını artırmak ve demokratik süreci canlandırmak olarak gerekçelendirirken, kararın perde arkasında yatan nedenler ve siyasi kökenler, bunun basit bir demokratik reformdan çok daha fazlası olduğunu gözler önüne seriyor.
Kararın Perde Arkası: Siyasi Bir Satranç Hamlesi
Hükümetin resmi açıklamalarında, 16 yaşındaki gençlerin vergi ödediği, orduya katılabildiği ve evlenebildiği, dolayısıyla siyasi süreçlerde de söz sahibi olmaları gerektiği vurgulanıyor. Ancak siyasi analistler, bu kararın zamanlamasının ve hedef kitlesinin, derin bir stratejik hesaplamanın ürünü olduğunu belirtiyor.
- Hedef Kitle Z Kuşağı: Kararın merkezinde, dijital platformlarda yaşayan, haberleri geleneksel medya yerine TikTok ve Instagram gibi mecralardan takip eden ve yerleşik siyasi partilere mesafeli duran Z kuşağı bulunuyor. Genellikle sol ve liberal eğilimleri daha güçlü olan bu kuşağın, erken yaşta sandığa getirilmesinin, İşçi Partisi için uzun vadeli bir seçmen tabanı oluşturma potansiyeli taşıdığı değerlendiriliyor.
- Yükselen Muhalefete Karşı Önlem: Son yıllarda Avrupa genelinde olduğu gibi İngiltere'de de tek bir konuya odaklanan (iklim, sosyal adalet vb.) veya popülist söylemlerle yükselen yeni siyasi hareketler, özellikle gençler arasında popülerlik kazanıyor. Analistlere göre, İşçi Partisi gibi yerleşik bir yapı, bu gençleri resmi seçim sistemine erken dahil ederek, enerjilerini kontrol altına almayı ve radikal veya yeni muhalif akımlara kaymalarını engellemeyi amaçlıyor.
- Dijital Dünyaya Uyum: Bu hamle, siyasetin artık dijital mecralarda yapıldığı gerçeğinin kabulü anlamına geliyor. Genç seçmenleri kazanmanın yolunun, onların dilini konuşan ve onların platformlarında var olan bir siyasetten geçtiğini gören hükümet, bu reformla geleceğin siyasetine yatırım yapıyor.
Kökenler ve İskoçya Modeli: Yeni Bir Fikir Değil
Oy verme yaşının 16'ya indirilmesi fikri, Birleşik Krallık için tamamen yeni bir kavram değil. Reformun kökenleri ve uygulanabilirliğinin kanıtı, ülkenin diğer bölgelerindeki başarılı deneyimlere dayanıyor.
- İskoçya Örneği: İskoçya, 2015 yılında çıkardığı bir yasayla kendi parlamento (Holyrood) ve yerel seçimlerinde oy kullanma yaşını 16'ya indirmişti. Bu model, gençlerin siyasi sürece katılımında olumlu sonuçlar vermiş ve reformun en önemli referans noktası haline gelmişti.
- Galler'in Takibi: İskoçya'yı takip eden Galler de kendi yerel ve parlamento seçimleri için yaşı 16 olarak belirlemişti.
İngiltere hükümetinin yeni planı, aslında İskoçya ve Galler'de zaten işleyen bu modeli, tüm Birleşik Krallık genelindeki ulusal seçimleri (Avam Kamarası) de kapsayacak şekilde genişleterek ülke çapında bir "uyum" sağlamayı hedefliyor.
Reform Paketinin Diğer Maddeleri ve Bütüncül Strateji
Oy verme yaşının düşürülmesi, tek başına bir adım değil. Hükümetin açıkladığı "demokrasiyi güçlendirme" paketi, dijital çağa uygun başka reformları da içeriyor:
- Otomatik Seçmen Kaydı: Gençlerin ve oy kullanma eğilimi düşük grupların sandığa katılımını artırmak için, 16 yaşına gelen her vatandaşın otomatik olarak seçmen kütüğüne kaydedilmesi planlanıyor.
- Dijital Kampanya Şeffaflığı: Sosyal medyada yürütülen siyasi reklamların ve dezenformasyonun önüne geçmek için daha sıkı kurallar getirilmesi hedefleniyor.
Bu adımlar, oy verme yaşının düşürülmesinin, gençleri hedef alan daha geniş ve bütüncül bir siyasi stratejinin parçası olduğunu gösteriyor.
Henüz yasalaşmamış olsa da, hükümetin kararlılığı göz önüne alındığında, Birleşik Krallık'ın bu tarihi reformu 2029'da yapılması beklenen bir sonraki genel seçimden önce hayata geçirmesi bekleniyor. Bu gelişme, sadece İngiltere'nin değil, tüm Batı demokrasilerinin siyasi geleceğini şekillendirecek önemli bir dönüm noktası olarak kayıtlara geçecek.
