Hiperenflasyon tehdidi ve dolarizasyon krizi
Akademisyen ve ekonomist Hüseyin Abdo Tebrizi, İran ekonomisinin karşı karşıya olduğu en kötü ihtimalleri sıraladı. Tümen ve Riyal üzerindeki baskının artması, halkın birikimlerini korumak amacıyla hızla dövize yönelmesine sebep oldu. Tebrizi, bütçe disiplininin sağlanamaması durumunda bu yönelimin enflasyonu kontrol edilemez bir noktaya taşıyacağını belirtti. Mevcut enflasyonun yüzde 60 bandında seyretmesi, hiperenflasyon sürecini tetikleyen temel unsur olarak görülüyor. Dolarizasyonun hızlanması, ekonomik çöküşü kaçınılmaz hale getiren bir sürece sebep oldu.
Reformist kanattan sokak uyarısı
Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’a en büyük desteği veren Reformist Cephe, artan hayat pahalılığı karşısında sessizliğini bozarak iktidarı uyardı. Cephe Başkanı Azer Mansuri, halkın sabrının sonuna geldiğini ve sofraların her geçen gün daha da küçüldüğünü ifade etti. Mansuri’ye göre, plansızlık ve geleceğe dair umutların azalması, toplumsal huzursuzluğu tetikleyen ana faktörler arasında yer alıyor. Reformist kanat, krizin yönetilememesi durumunda sokaktaki tepkinin artacağı yönünde sert mesajlar veriyor.
Meclis ekonomi yönetimini sorguluyor
Ekonomik tablonun kontrolden çıkması üzerine İran Parlamentosu denetim mekanizmalarını devreye soktu. Meclis Başkanı Muhammed Bakır Galibaf, önümüzdeki hafta ekonomi yönetiminin tam kadro meclis huzuruna çıkacağını duyurdu. Ekonomi, Sanayi, Tarım ve Çalışma Bakanları ile Merkez Bankası Başkanı, halkın alım gücünü koruyacak somut projelerini sunmakla mükellef kılındı. Özellikle temel gıda ihtiyaçlarının karşılanması noktasında, savaş yıllarını hatırlatan "gıda kuponu" sistemine dönülmesi masadaki en ciddi seçenek olarak duruyor.
Pezeşkiyan’ın sorumluluk çıkışı
Eleştirilerin odağındaki Pezeşkiyan, ekonomik yıkımın on yılların birikimi olduğunu savundu. Enflasyonun kendi döneminin bir ürünü olmadığını söyleyen Cumhurbaşkanı, rejim karşıtı dahi olsa çözüm üretebilecek herkese yetki vermeye hazır olduğunu ifade etti. Pezeşkiyan, "Bir-iki yılda çözerim diyen buyursun gelsin, ellerini öpelim" diyerek topu muhalefete ve eleştirenlere attı.
Tümen, yabancı paralar karşısında erimeye devam ederken, yaptırımların ve bütçe açıklarının kıskacındaki Tahran yönetiminin bu sarmaldan nasıl çıkacağı büyük bir soru işareti olarak kalmaya devam ediyor.
