Türkiye, iç savaştan bu yana yıkıma uğrayan Suriye’nin ekonomik altyapısını yeniden kurmak üzere stratejik bir adım atıyor. Ankara’da imzalanan protokolle, iki ülke arasında organize sanayi bölgeleri (OSB) kurularak üretim, ticaret ve enerji alanlarında yeni bir ekonomik koridor oluşturulması planlanıyor. Bu adım, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda jeopolitik anlamda da yeni bir dönemin başlangıcı olarak yorumlanıyor.
Jetco mutabakatı ile zemin hazırlandı
Türkiye‑Suriye Ekonomi ve Ticaret Ortak Komitesi (JETCO) protokolü, 5 Ağustos 2025 tarihinde Ankara’da imzalandı. Görüşmelere Türkiye’den Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Suriye’den ise Ekonomi ve Sanayi Bakanı Nidal Şaar katıldı. İmzalanan belgeler, iki ülke arasındaki ticaret hacmini büyütmeyi ve sınır ötesi sanayi işbirliklerini kalıcı hale getirmeyi hedefliyor.
Sınır ötesinde üretim üsleri kuruluyor
Planlamaya göre, Türkiye sınırına yakın Suriye bölgelerinde organize sanayi bölgeleri kurulacak. Bu bölgelerde hem Türk hem Suriyeli yatırımcılara üretim imkânı sunulacak. Halep, Azez ve Tel Abyad gibi şehirlerde, güvenli üretim alanları inşa edilerek hem iç pazar hem de dış ticaret için merkezler oluşturulacak. OSB’ler, elektrik, su, ulaşım ve güvenlik altyapısıyla birlikte Türkiye'nin desteğiyle kurulacak.
Ticaret hacmi artışta, lojistik yeniden yapılandırılıyor
2024 yılında 2,6 milyar dolar olan Türkiye-Suriye ticaret hacmi, 2025’in ilk yedi ayında 1,9 milyar dolara ulaştı. Bu ivme, yeni projelerle daha da hız kazanacak. Sınır kapılarında yeni gümrük düzenlemeleri, taşıma maliyetlerini azaltacak geçiş noktaları ve hızlı gümrükleme sistemleri devreye alınacak. Ticaretin daha kolay ve sürdürülebilir olması için Türk ve Suriyeli yetkililer, ortak teknik komiteler kurdu.
Enerji projeleri devrede
OSB’lerle birlikte enerji alanında da büyük bir altyapı hamlesi gündemde. TPAO ve BOTAŞ gibi Türk enerji şirketleri, Suriye’nin elektrik ve doğalgaz altyapısını yeniden kurmak için projeler hazırladı. Suriye doğalgaz boru hattı yeniden devreye alınırken, 1.200 megavat kapasiteli yeni enerji santralleri için fizibilite çalışmaları tamamlandı. Projeler, üretim ve lojistik zincirinin sürekliliğini garanti altına almayı amaçlıyor.
Bankacılık ve finans altyapısı geliştiriliyor
Sanayi ve ticaretin yanında finans sistemi de kademeli olarak entegre edilecek. Ziraat Bankası gibi Türk finans kuruluşları, Suriye’de şube açmaya hazırlanıyor. Henüz resmî faaliyet başlamasa da, yatırımcı güvenliği açısından finansal yapıların varlığı kritik bir eşik olarak görülüyor. Türkiye bu konuda Suriye’ye teknik destek sağlayacak.
Türk firmaları üretim üstleniyor
Organize sanayi bölgelerinde ağırlıklı olarak Türk firmaları faaliyet gösterecek. Tekstil, inşaat, makine, enerji ve gıda gibi sektörlerde üretim yapacak şirketler, yerel istihdam da sağlayacak. Türk yatırımcılar, düşük maliyetli üretim avantajıyla bölge pazarlarına erişim imkânı elde ederken, Suriye tarafı bu işbirliğiyle ekonomik toparlanmayı hızlandırmayı amaçlıyor.
Bölgesel denge ve stratejik açılım
Bu adımlar yalnızca ekonomik değil; aynı zamanda siyasi ve stratejik bir açılım niteliği taşıyor. Türkiye, hem güney sınırında güvenli bir ekonomik hat kurmayı hem de bölge halklarını üretim ve istihdam yoluyla istikrara kavuşturmayı hedefliyor. Suriye ise Türkiye’yi yeniden yapılanma sürecinde stratejik ortak olarak konumlandırıyor.
