I. Sanal Kumarın Yayılma Sebepleri
Kolay Erişim ve Mahremiyet İllüzyonu
Sanal kumar, fizikî kumarhanelerin kapılarını dijital ortama taşıyarak, cep telefonları ve bilgisayarlar üzerinden 7/24 ulaşılabilir hâle gelmiştir. Kullanıcı, ailesinden ve çevresinden gizli bir şekilde, tek başına ve görünmeden bu ortamlara girebilmekte, bu da bağımlılığı kolaylaştırmaktadır.
2. Manevî Boşluk ve Anlamsızlık
Modern fert, sekülerleşmiş hayat şekli içinde anlam arayışına cevap bulamamaktadır. Hayatı yalnızca haz, kazanç ve başarı çerçevesinde değerlendiren bu zihniyet, ferdi üretmeden kazanma arzusu içinde tüketmektedir. Sanal kumar, bu boşlukta bir “heyecan ve umut simülasyonu” sunarak tehlikeli bir cazibe merkezi hâline gelmektedir.
3. Ekonomik Baskılar ve Umutsuzluk
Özellikle dar gelirli gruplar ve işsiz gençler için “bir gecede zengin olma” hayali, sanal kumarı cazip hâle getirmektedir. Umutla başlanan bu süreç, çoğu zaman büyük borçlar, ailevi sorunlar ve psikolojik çöküşle sonuçlanmaktadır.
4. Medyanın Rolü ve Rol Model Sorunu
Televizyon, sosyal medya ve reklamlar, “lüks hayat” ve “kolay başarı” söylemini teşvik ederek kumara zemin hazırlamaktadır. Hayatını gayret ve emekle değil, şansla kazanan figürler, genç zihinler için yıkıcı örnekler sunmaktadır.
5. Psikolojik ve Nörolojik Bağımlılık
Kumar, beyindeki ödül ve haz merkezlerini uyararak kişiyi kısa vadeli kazançlara şartlandırır. Bu durum, zamanla psikolojik bağımlılık hâline gelir; kişi kaybettikçe kazanma arzusuyla daha da fazla oynamaya yönelir.
II. Sanal Kumarın Neticeleri
1. Aile Kurumunda Çözülme
Kumara düşen kişi, zamanla ailesinden uzaklaşmakta, güven sarsılmakta, yalan, gizleme, borç alma ve maddî istismarla yuvalar dağılmaktadır. Aile bağlarını zedeleyen kumar, sosyal dokunun temelini hedef almaktadır.
2. Suça Eğilim ve Borç Sarmalı
Kaybetmenin doğurduğu borç yükü, kişileri yasa dışı yollara, dolandırıcılığa, hırsızlığa ve zamanla mafya ilişkilerine sürüklemektedir. Sanal kumarın görünmeyen arka planında ciddi bir suç ekonomisi yatmaktadır.
3. Ruh Sağlığında Çöküş
Sanal kumar, ferdin psikolojisini olumsuz etkileyerek depresyon, anksiyete bozuklukları, panik atak ve intihar düşüncelerine sebep olabilmektedir. Kaybedilen para kadar, kaybedilen özsaygı da kişilik yapısını zayıflatmaktadır. Son zamanlarda duyulan pek çok intihar hadisesinin altında kumar nedeniyle altına girilen ve bir çıkış yolu bulunmayan borçlar yatmaktadır.
4. Sosyal Güvenin Zedelenmesi
Fertlerin birbirine güven duyamadığı, aldatılma ve sömürülme korkusuyla yaşadığı bir toplumda, sosyal sermaye erozyona uğrar. Kumar, bu erozyonu derinleştiren etkili bir faktördür.
III. İslam’ın Kumar Karşısındaki Tavrı
İslâm, insanın helâl dairede yaşamasını, kazancını emekle ve sorumlulukla elde etmesini emreder. Kumar, bu temel ilkelerin tamamını ihlal eden bir uygulamadır. Kur’an’da kumar (meysir), içkiyle birlikte zikredilerek açıkça yasaklanmıştır:
“Ey iman edenler! İçki, kumar, dikili taşlar ve fal okları ancak şeytan işi pisliklerdir. Bunlardan kaçının ki kurtuluşa eresiniz.”
(Sûre:Mealen, Mâide, Ayet: 90)
Kumarın haram kılınmasının hikmetleri şunlardır:
- Tesadüfü yüceltir, emeği değersizleştirir.
- Sosyal adaleti bozar; biri kazanırken diğeri kaybeder.
- Düşmanlık ve kin üretir; barışı ve güveni zedeler.
- Zamanı israf eder; düşünceyi sığlaştırır.
İslâm’da kazanç, ancak helâl yollarla ve karşılıklı rızaya dayalı alışverişle mümkündür. Kumar, bu prensibi ihlâl ederek ahlâkî yozlaşmaya ve sosyal çözülmeye neden olur.
IV. Toplumsal Korunma Reçetesi
1. Hukukî ve Dijital Denetim
- Sanal bahis platformları kesin olarak yasaklanmalı, erişim engelleri geliştirilmelidir.
- VPN gibi yöntemlerle yasa dışı erişimi sürdüren kullanıcılar ve sağlayıcılar ciddi şekilde cezalandırılmalıdır.
- Milletlerarası anlaşmalar yoluyla başka memleketlerin bu işin korunaklı yuvası haline gelmesi engellenmelidir
2. Eğitim ve Şuurlanma
- Okullarda ve gençlik merkezlerinde kumarın zararlarına dair şuurlandıra programları yapılmalıdır.
- Medya, “kolay para” efsanesine karşı emek, helâl kazanç ve ahlâklı yaşam üzerine muhteva üretmelidir.
3. Manevî Destek ve Rehabilitasyon
- Kumara bağımlı kişiler için, psikolojik destekle birlikte manevî danışmanlık hizmetleri sunulmalıdır.
- İman, sabır ve tevekkül duygusu güçlendirilerek ferdin ruhî direnci artırılmalıdır.
4. Aile ve Sosyal Dayanışma
- Aileler çocuklarının dijital alışkanlıklarını denetlemeli, açık iletişim kurmalıdır.
- Mahalle, cami ve cemiyet gibi ananevi dayanışma alanları yeniden canlandırılmalıdır.
5. Helâl Kazanca Teşvik
- Gençlere yönelik üretim, zanaat ve girişimcilik projeleri desteklenmelidir.
- Vakıf ve zekât kurumları, ihtiyaç sahiplerini hedefleyerek sosyal adaleti güçlendirmelidir.
- Rant başta olmak üzere illegal yollardan elde edilen gelir kapıları sımsıkı kapatılmalıdır.
Sanal kumar, yalnızca teknolojik bir bağımlılık değil, derin bir ahlâkî ve sosyal krizdir. İslâm’ın bu meseleye yaklaşımı, yalnızca ferdin değil toplumun da selâmeti ve adalet duygusunun korunması gözetilerek inşa edilmiştir. Bu tehlike karşısında alınacak tedbirler, ancak hukukî kararlılık, ahlâkî seferberlik ve imanî diriliş ile anlam kazanacaktır.
Siyasilerin herhangi bir yaptırım içermeyen konuşmaları, bir milyon lira kazanç sağlanan illegal faaliyetlere kesilen beş kuruşluk cezalar bu sorunu kökleştirmekten başka bir işe yaramaz.
Kumar gibi illegal yollardan servetine servet katanlar ve onlarla iş tutan siyasetten bürokrasiye, spordan mafyaya kadar bütün unsurlar hukukî yollardan tepelenip, layık oldukları muameleye tâbi tutulmadıkça bu sorun çözüme kavuşamaz.
Baran Dergisi
