ABD'de son yargı merci olan Yüksek Mahkeme, Halk Bankasının "Yabancı Devlet Dokunulmazlık Yasası" kapsamında, hakkındaki davanın düşmesi talebiyle yaptığı başvuruyu değerlendirmek için tarafları dinledi.
"Yabancı Devlet Dokunulmazlık Yasası"nın ceza hukuku davalarına uygulanıp uygulanamayacağı konusunda 9 üyeli mahkemenin tarafların görüşlerini dinlediği ve sorular yönelttiği duruşma bir saatten fazla sürdü.
Yargıç Clarence Thomas, önce Halk Bankası avukatlarına söz hakkı verdi.
Halk Bankası avukatı, New York Güney Bölge Mahkemesinin Halk Bankasını yargılama yetkisi olmadığını ve bankanın "Yabancı Devlet Dokunulmazlık Yasası" kapsamında yargı bağışıklığının bulunduğunu söyledi.
Duruşma sırasında Halk Bankası avukatına, yüzde 51'lik bir ticari işletme söz konusu olduğunda bankayı bir devlet organı olarak ayırt etmenin herhangi bir yolu olup olmadığı sorusu yönetildi.
Halkbank’a göre yargılama yapılamaz
Halkbank ABD’de bir ceza mahkemesinde yargılanamayacağını savunuyor. Buna gerekçe olaraksa 1976’dan bu yana yürürlükte olan Yabancı Devletler Dokunulmazlığı Yasası’nı (FSIA) gösteriyor.
Alt mahkeme Halkbank’ın savunmasını haksız buldu. Bunun üzerine Halkbank alt mahkemenin kararına itiraz etti ve konuyu Yüksek Mahkemeye taşıdı.
Dokuz üyeden oluşan Yüksek Mahkeme, Halkbank’ın itirazını ele aldı. Reuters’ın haberine göre Halkbank bugünkü duruşmada yine yargılamanın yapılamayacağı tezini savundu. Bankayı temsil eden avukat Lisa Blatt, Halkbank’ın FSIA’ya dayanarak yaptığı itirazın sonuçsuz kalması durumunda hem uluslararası ilişkiler hem de diplomasi açısında sonuçlarının olacağını söyledi.
Yargıç Brett Kavanaugh’un “ABD Başkanı’na ulusal güvenlik yetkinizi kullanmanızı mahkeme olarak yasaklıyoruz demek çok tuhaf ve büyük bir şey” demesi mahkemede dikkat çeken anlardan biri oldu.
Kavanaugh, ABD eski başkanı Donald Trump tarafından yüksek mahkemeye atanan bir isim.
VOA’nın haberine göre yargıç Amy Coney Barrett davada ABD’yi temsil eden başsavcı yardımcısı Eric Feigin’e, İran’a yaptırımların delinmesi davasında Halkbank yöneticisinin ceza aldığını hatırlattı.
Yargıç Barrett ABD hükümetinin bankanın da yargılanmasından ne gibi bir sonuç elde edeceğini sordu.
Feigin, diğer seçeneklerin daha çok istikrarsızlığa yol açabilecek seçenekler olduğunu oysa burada amaçlarının bankaları gelecekte benzer adımlar atmaktan caydırmak olduğunu belirtti.
Trump tarafından atanmış olan yargıç Neil Gorsuch da duruşmada Halkbank davası üzerinden federal bir kovuşturmaya izin verilmesinin başka yabancı devletlerin hedef alınmasının önünü açabileceği endişesini dile getirdi.
Halkbank’ın itirazı konusunda Yüksek Mahkeme’nin ne zaman karar vereceği mahkemeye bağlı. Bazı hukukçular kararın birkaç ay içinde açıklanabileceğini söylüyor. Bazılarıysa kararın 2023 yılı sonunda olacağı görüşünde.
