İmam Buhârî, İslam'ın altı temel hadis kaynak kitabından biri olan Sahih-i Buhari'nin müellifidir. Tam adı olan Muhammed İbn İsmail İbn İbrahim İbn el-Mughira el-Cü'fi el-Buhârî'dir.
İmam Buhârî Hazretleri, 810 yılında bugünkü Özbekistan sınırları içerisinde yer alan Semerkand'da doğdu ve 870 yılında vefat etti.
İmam Buhârî, hadis alanında otoritedir... Hadisler, Allah Resûlü’nün ve dolayısıyla İslâm’ın anlaşılması ve uygulanması için çok ehemmiyetlidir.
Buhârî, el-Câmiʿu’l-müsnedü’ṣ-ṣaḥîḥu’l-muḫtasar min umûri Resûlillâh ṣallallāhü ʿaleyhi ve sellem ve sünenihî ve eyyâmih ya da bilinen ismiyle Sahîhu’l-Buhârî adlı eserini yazmadan önce, İslam dünyasındaki farklı kaynaklardan hadisleri toplayıp incelemiş ve değerlendirmişti. Eseri, hadislerin güvenilirliğini değerlendirmek için oluşturduğu titiz kriterler sayesinde büyük bir değer kazandı.
Sahih-i Buhârî, İslam dünyasında en güvenilir hadis eseri olarak kabul edilir…
Bir hâdise…
İbn Adî’nin rivayetine göre, Buhârî’nin Bağdat’a geldiğini duyan muhaddisler 100 hadisin sened ve metinlerini birbirine karıştırarak bunları on kişiye verdiler ve onlara, İmam Buhârî toplantı yerine gelince bu hadisleri sırayla sormalarını söylediler. Bu on kişi tesbit edilen hadisleri çeşitli İslâm ülkelerinden gelmiş olan muhaddislerin huzurunda okuyarak bunların mahiyeti hakkında bilgi istediler. Buhârî onlara bu hadislerin hiçbirini okunduğu şekliyle bilmediğini belirttikten sonra, ilk soruyu yönelten kimseden başlayarak, sordukları hadislerin sened ve metinlerinin doğrusunu her birine ayrı ayrı söyledi. Buhârî hakkında tereddüdü olanlar onun nasıl bir hâfıza gücüne ve ne kadar geniş bir hadis kültürüne sahip olduğunu gördüler. (BUHÂRÎ, Muhammed b. İsmâil, TDV)
İmam Buhârî'nin eseri Sahih-i Buhârî, İslam dünyasında sadece İslam'ın doğru anlaşılması ve uygulanması için değil, aynı zamanda hadis ilmi konusunda birçok tartışmanın son bulmasına da yardımcı olmuştur. İslam dünyasında farklı mezheplerin ve düşüncelerin ortaya çıkmasıyla birlikte, hadislerin doğruluğu ve güvenilirliği konusunda tartışmalar yaşanmıştır. İmam Buhari'nin Sahih-i Buhari eseri, bu tartışmalara son vererek İslam coğrafyasında birliği sağlamıştır. Onun için ruhlardaki hilafeti sağladı da diyebiliriz.
İmam Buhârî, hadis haricinde, fıkıh, tefsir ve dilbilim gibi diğer İslam ilimleri konusunda da bir deryadır...
İmam Buhârî'nin hayatı ve çalışmaları, İslam dünyasında hala büyük bir etkiye sahiptir ve İslam'ın doğru anlaşılması için önemli bir referans kaynağıdır.
Oğuz Can Şahin
