Zirvenin çerçevesi: Alaska’da kritik temas
Trump ile Putin’in buluşması, stratejik önemi yüksek Anchorage’taki Joint Base Elmendorf–Richardson’da yapılacak. Bu görüşme, Putin’in uzun bir aradan sonra ABD’ye ilk gelişi olacak. Zirvenin ana gündemi, Ukrayna’daki çatışmaların durdurulması ve geçici ateşkes zemini oluşturmak.
Washington’un mesajı: “Ateşkes yoksa yaptırımlar geliyor”
Trump, Putin’in ateşkese yanaşmaması durumunda “çok ağır sonuçlar” uyarısını yineledi. Bu sonuçların yeni yaptırım paketleri, ikincil yaptırımlar ve enerji ile finans kanallarında daha sert kısıtlamalar içerebileceği konuşuluyor. Beyaz Saray, ilk görüşmeyi tarafların pozisyonlarını netleştirmek için bir “ön oturum” olarak değerlendiriyor. Ancak Kremlin’in samimiyet göstermemesi hâlinde ekonomik baskının hızla devreye alınacağı belirtiliyor.
Avrupa ile eşgüdüm: Ateşkes ve güvenlik garantileri şartı
Zirve öncesinde Trump, Avrupa liderleri ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile video konferans yaptı. Paris, Berlin ve Londra; Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün pazarlık konusu olamayacağını ve anlamlı müzakere için ateşkes ile bağlayıcı güvenlik garantilerinin şart olduğunu vurguladı. Trump, ilk görüşme olumlu geçerse Zelenskiy’nin katılacağı üçlü bir toplantının mümkün olabileceğini ifade etti.
Zelenskiy hattı: “Putin blöf yapıyor”
Zelenskiy, Moskova’nın cephede baskı kurarak müzakere masasında elini güçlendirmeye çalıştığını, amacının barış değil zaman kazanmak olduğunu dile getirdi. Buna rağmen Kiev yönetimi, ateşkese giden her gerçekçi formülü değerlendirmeye açık olduğunu; ancak görüşmelerde mutlaka Ukrayna’nın da masada olması gerektiğini savunuyor.
Moskova cephesi: İkili dosyalar masada
Rusya, zirvenin yalnızca Ukrayna değil, ikili ilişkilerdeki farklı başlıkları da kapsayacağını açıkladı. Kremlin, beklentiyi düşük tutarken, Ukrayna’nın NATO dışında kalması ve sahada elde edilen kazanımların tanınması gibi talepleri öncelikli gündem maddeleri olarak öne çıkarıyor.
İkinci toplantı ihtimali
Trump, “İlk görüşmeden gerekli yanıtları alamazsam ikinci toplantı olmaz; olumlu ilerlerse Zelenskiy’nin dâhil olacağı oturum daha önemli olabilir” dedi. Bu çerçevede olası senaryolar, kısa süreli bir ateşkes penceresi ve cephe hatlarında çatışmaların durması ile başlayacak, ardından güvenlik ve ekonomi başlıklı çerçeve müzakereleriyle devam edecek. Tersi durumda, ikincil yaptırımlar ve enerji gelirlerine yönelik baskının genişlemesi bekleniyor.
Sahadaki tablo ve beklentiler
Zirve öncesinde Rus birlikleri sahada baskıyı artırırken, Avrupa kamuoyunda ateşkes sağlanamazsa yaptırımların sertleşmesi ve Ukrayna’ya askeri desteğin artırılması yönünde görüşler güçleniyor. Alaska buluşması, hem cephe dinamiklerini hem de küresel enerji ve finans hatlarına yönelik baskı politikalarının geleceğini belirleyecek kritik bir dönemeç olarak görülüyor.
