18. asrın en önemli mûsikîşinaslarından ve neyzenlerinden olan Kutbünnâyî Osman Dede, İstanbul Vefa'da doğmuştur. Doğum tarihi kesin olmamakla beraber 1642-1647 yılları arası olduğu, bazı kaynaklarda 1652 olduğu tahmin edilmektedir....
İbn Haldun'un Mukaddime'sini Türkçe'ye ilk defa çevirmeye başlaması ile şöhret bulmuş Osmanlı şeyhülislamı Mehmed Sâhib Efendi, 1085/1674 yılının başlarında İstanbul'da doğmuş, 10 yaşında Kur'an-ı Kerim'i...
Anadolu'nun İbn Sînâ'sı diye de anılan ve asıl adı Celâleddin Hızır olan Hacı Paşa'nın 740'tan (1339) sonra bir tarihte doğduğu tahmin edilmektedir. Osmanlı'nın henüz Anadolu'da hakimiyetini tam sağlamadığı...
Mustafa b. Ali el-Muvakkit, X/XVI. yüzyılın başlarında İstanbul'da doğdu. Mustafa b. Ali el-Muvakkit, Osmanlı Devleti'nin Kanunî Sultan Süleyman eliyle bir 'Dünya Devleti' haline geldiği dönemde yaşadı ve bu dönemin astronomiye...
Tarih içerisinde yaşayan kişileri kıyaslayacak, onları bir diğer insanla karşılaşsa ne yapardı sorusunu soracak çokça malzeme vardır. Ancak bunların çok azı gerçekten vuku bulmuştur. Tarih içerisinde ehemmiyet arz eden, kendinden öncesini...
Asıl adı Ali olan Âşık Paşa, 1272 (H. 670) yılında Kırşehir yakınlarındaki Arapkir'de doğdu. Onun hayatı hakkındaki bilgiler sınırlı olmakla birlikte, daha çok Garib-nâme adlı eserine ve oğlu Elvan Çelebi'nin yazdığı Menâkıbu'l-Kudsiyye...
751 yılının Safer ayında (Nisan 1350) doğan Molla Fenari'nin asıl adı Şemseddin Muhammed b. Hamza'dır. Fenârî nisbesi hakkında kaynaklarda farklı görüşler bulunmaktadır. Bu nisbenin, Mâverâünnehir bölgesinde ya da Bursa civarında...
'Müteahhirîn düşünürlerin en bilgini”, 'muhakkiklerin sonuncusu” olarak adlandırılan ve İslamî ilimlerin birçok alanında eser veren Bâbertî, Anadolu beyliklerinin henüz var olduğu sıralarda 1310'da Bayburt'ta doğdu....
Osmanlı kuruluş devrinde yaşayan bir sûfî ve ilk başmüderris olan Dâvûd-ı Kayserî, aslen bugün İran sınırları içerisinde bulunan Sâveli bir aileye mensuptur. Moğol istilasından kaçan ailesinin Kayseri'ye gelmesi sonucu burada doğmuştur....
Osmanlı'nın 18. yüzyıl çok yönlü alimlerinden biri olan Gelenbevî, 1730 yılında Manisa'nın Kırkağaç ilçesine bağlı Gelenbe'de doğdu. Asıl adı İsmâil olup daha çok Gelenbevî olarak anılır. Babasını küçük yaşta...
Son 200 yıldır Müslüman coğrafyada İslâm'ın nasıl anlaşılması gerektiği temel tartışma konularından biri olmuştur. Bir yandan sûfî hareketler ve farklı felsefî temayüller öte yandan ise modern selefîlik gibi güncel hareketler...
Matematikten geometriye, tarihten oyunlara kadar birçok şey ile alâkadar olan farklı bir Osmanlı âlimi Matrakçı Nasuh. Meşhur bir şahsiyet olmasına rağmen hayatı ile ilgili kesin bilgiler oldukça sınırlıdır. Hangi tarihte nerede doğduğu...
Tam adı Mehmed b. Ferâmurz b. Hoca Ali olan Molla Hüsrev, Fatih Sultan Mehmet döneminin önemli âlimlerindendir. Molla Hüsrev, medrese müfredatını şekillendiren isimlerden biridir. Kaynaklarda doğum yeri ile nispeti ilgili ihtilaflar bulunsa da...
İslam'ın izzeti ve haysiyeti ilk günden bugüne Müslümanların en hassas noktalarından biri olagelmiştir. Bu nokta o kadar dikkat çekicidir ki Batılıların, Müslümanları dinlerini, diğerlerine nispetle üstte tuttukları için kibirli gördükleri...
Osmanlı'nın çok yönlü âlim portresine sahip olan en önemli isimlerden biri Taşköprizâde Ahmed Efendi'dir. Çelebi misali mahir bir yazar olan Taşköprizâde, hayatıyla, eserleriyle ve etkisiyle yeni yeni tanınmaya başlanmıştır....
Geçtiğimiz günlerde Ayasofya'da ilk defa mahya asılacağına dair bir haber çıktı. Habere göre: Ayasofya'nın ilk mahyasını mesleğin son ustası Kahraman Yıldız hazırlamakta. 1971 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü elektrik atölyesinde...
Mevlâna Celaleddin Rûmi, üzerinde belki en çok tartışmanın olduğu sûfîlerden biridir. Bilhassa Batı popüler kültürü içerisinde oldukça tanınan Mevlâna, adeta bir kişisel gelişim uzmanı ve bir rûhi önder muamelesi görür. Ancak bu...
İslam tarihi koca bir derya, bizler ise bu deryayı keşfetmeye çalışan ufak balıklarız. Son dönemlerde yapılan çalışmalar ile bu hâl iyice ortaya çıkmış oldu. Önceleri koca İslam tarihi, birkaç kişiden ibaret sanılıp, hakir görülürken...
'Oruç gerçekte bir şey yapmak değil, yapmamaktır. Benzersizlik olumsuz bir niteliktir. Böylelikle Allah ile oruç arasındaki ilişkilenmiştir. Allah kendisi hakkında şöyle buyurur: 'O'nun benzeri bir şey yoktur”.(1) Allah kendisinin...
'Her şeyin kapısı vardır. İbadetin kapısı da oruçtur.”(1) İbadetlerimiz ile ilgili olarak 'neden bunu yapıyorum?” sorusu yükseldiğinde buna fıkhi cevaplar veririz. 'Namaz kılıyoruz çünkü Kuran'da böyle emredildi”,...
‘Nerede o eski Ramazanlar?” sözü çok kullanılan ve artık hakikatini düşünmediğimiz bir ifade halini aldı. Peki, bilhassa yaşlıların geçmiş Ramazanları yâd etmek için kullandığı bu sözün bir gerçekliği olabilir mi? Bu duyguların...
